Peer to peer network nedir? Dosya paylaşımı , blockchain ağı, içerik dağıtım, dApps. Tracker, Gossip Protocol ve Chunk kavramları

Peer to peer network nedir? 

Peer-to-peer (P2P) ağı, ağdaki her bir bilgisayarın hem istemci hem de sunucu olarak hareket edebildiği, merkezi bir sunucuya veya sunucu grubuna bağımlı olmayan bir ağ türüdür. Bu tür ağlar, dosya paylaşımı, kripto para birimleri ve içerik dağıtımı gibi çeşitli uygulamalarda kullanılır. P2P ağlarının ana özellikleri şunlardır:

Dağıtılmış Doğa: P2P ağları, veri veya kaynakları merkezi bir sunucuda saklamak yerine ağdaki tüm düğümler arasında dağıtır. Bu, sistem kaynaklarını daha verimli kullanmayı ve ağın ölçeklenebilirliğini artırmayı sağlar.

Dayanıklılık: Merkezi bir arıza noktasının olmaması nedeniyle, P2P ağları, bir veya birkaç düğüm çöktüğünde bile çalışmaya devam edebilir. Bu, ağın genelinde yüksek bir hata toleransı sağlar.

Kendi Kendine Yeterlilik: Ağdaki her düğüm, hem veri isteyebilir hem de veri sağlayabilir. Bu, her kullanıcının ağa katkıda bulunduğu ve ağın sağlığı için kritik öneme sahip olduğu anlamına gelir.

Ölçeklenebilirlik: P2P ağları, yeni düğümler eklendikçe kolayca genişleyebilir. Her yeni düğüm, ağın genel bant genişliği ve kaynak kapasitesine katkıda bulunur.

Kullanım Alanları: Dosya paylaşımı (örneğin BitTorrent), kripto para birimleri (örneğin Bitcoin’in blockchain ağı), içerik dağıtım ağları ve çeşitli merkezi olmayan uygulamalar (dApps) P2P teknolojisinin tipik kullanım alanlarıdır.

P2P ağlarının avantajlarına rağmen, telif hakkı ihlalleri gibi bazı yasal ve güvenlikle ilgili sorunlara yol açabilecek kullanımları da vardır. Bu nedenle, P2P teknolojisi kullanılırken, kullanıcıların yasalara ve güvenlik standartlarına dikkat etmeleri önemlidir.

Kullanım Alanları: Dosya paylaşımı (örneğin BitTorrent), kripto para birimleri (örneğin Bitcoin’in blockchain ağı), içerik dağıtım ağları ve çeşitli merkezi olmayan uygulamalar (dApps) P2P teknolojisinin tipik kullanım alanlarıdır.

P2P (peer-to-peer) teknolojisinin kullanım alanları oldukça çeşitlidir ve bu teknoloji, internetin başlangıcından bu yana birçok yenilikçi uygulamanın temelini oluşturmuştur. İşte en yaygın kullanım alanlarından bazıları:

1. Dosya Paylaşımı

BitTorrent: En popüler P2P dosya paylaşım protokollerinden biridir. Kullanıcılar, dosyaları doğrudan birbirleriyle paylaşabilir, bu da sunucu tabanlı dosya paylaşım yöntemlerine göre daha hızlı ve daha az maliyetli olabilir.

2. Kripto Para Birimleri

Bitcoin’in Blockchain Ağı: P2P teknolojisi, Bitcoin gibi kripto para birimlerinin temelini oluşturur. Tüm işlemler ağdaki düğümler arasında doğrudan gerçekleşir, merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyulmaz. Bu, işlemleri daha güvenli ve şeffaf hale getirir.

3. İçerik Dağıtım Ağları

Spotify: Önceki sürümlerinde, Spotify müzik akış servisi, içeriği kullanıcılara daha hızlı dağıtmak için P2P teknolojisini kullanıyordu. Bu yöntem, sunucu yükünü azaltır ve içerik dağıtımını hızlandırır.

4. Merkezi Olmayan Uygulamalar (dApps)

Ethereum: Blockchain tabanlı dApps'in geliştirilmesi ve çalıştırılması için bir platform sağlar. Bu uygulamalar, finans, oyun ve sosyal medya dahil olmak üzere çeşitli alanlarda işlev görebilir ve merkezi bir kontrol noktası olmadan çalışır.

5. İletişim Ağları

Skype (Eski Sürümler): Skype, ilk başlarda sesli ve görüntülü çağrılar için P2P teknolojisini kullanıyordu. Bu, kullanıcıların doğrudan birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlıyordu, ancak daha sonra altyapı merkezi sunuculara taşındı.

6. Veri Depolama ve Dağıtımı

InterPlanetary File System (IPFS): Web içeriğini dağıtık bir şekilde saklamak ve paylaşmak için kullanılan bir protokoldür. IPFS, verileri dünya genelindeki düğümler arasında depolar, bu da internetin daha hızlı, güvenli ve açık olmasını sağlar.

P2P teknolojisinin bu kullanımları, internetin nasıl işlediğini temelden değiştirmiş ve kullanıcıların veriye erişim şeklini, iletişim kurma yöntemlerini ve finansal işlemleri gerçekleştirme biçimlerini yeniden şekillendirmiştir. Ancak, güvenlik ve gizlilik konularında dikkatli olunması gerektiğini unutmamak önemlidir.

Tracker ve gossşip protocol nedir?

Tracker, özellikle BitTorrent gibi P2P (peer-to-peer) dosya paylaşım ağlarında kullanılan bir sunucu türüdür. Tracker'ın temel amacı, bir dosyayı indirmek veya yüklemek isteyen kullanıcıların birbirlerini bulmalarına yardımcı olmaktır. Bir kullanıcı, belirli bir dosyayı indirmek istediğinde, tracker'a bağlanır ve dosyayı kimlerin paylaştığını öğrenir. Tracker, dosyayı paylaşan kullanıcıların IP adresleri ve bağlantı noktaları gibi bilgilerini sağlar. Bu şekilde, kullanıcılar doğrudan birbirleriyle bağlantı kurabilir ve dosya transferini gerçekleştirebilir. Tracker'lar, dosya transferi işlemine doğrudan katılmazlar; yalnızca kullanıcıları birbirine yönlendirirler.

Gossip Protocol

Gossip Protocol (Dedikodu Protokolü), dağıtık sistemlerde ve P2P ağlarında bilgi veya veri dağıtımı için kullanılan bir iletişim protokolüdür. Bu protokol, sosyal ağlardaki dedikodu yayılma biçimine benzer şekilde çalışır. Bir düğüm, bilgiyi rastgele seçilen birkaç diğer düğümle paylaşır. Bu düğümler daha sonra bilgiyi kendi seçtikleri birkaç düğümle paylaşır ve bu süreç, bilgi ağın büyük bir kısmına yayılana kadar devam eder.

Gossip Protokolünün avantajları arasında yüksek hata toleransı, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetçiliğin olmaması sayılabilir. Ağdaki bir veya birkaç düğüm çöktüğünde veya erişilemez hale geldiğinde, bilginin diğer düğümlere ulaşmasını sağlayarak ağın dayanıklılığını artırır. Bu protokol, veri tutarlılığını sağlama, durum bilgisi yayma ve hatta kripto para birimlerinde işlem onaylarını dağıtma gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilir.

Her iki teknoloji de, P2P ağlarının ve dağıtık sistemlerin temel işlevselliğini desteklemede önemli roller oynar. Tracker'lar, kullanıcıların birbirini bulmasına yardımcı olurken, gossip protokolleri, ağın genelinde bilgi ve veri yayılmasını sağlar.

P2P'de chunk nedir?

P2P (peer-to-peer) ağlarda "chunk" terimi, büyük bir dosyanın, veri aktarımı sırasında daha kolay yönetilebilmesi ve dağıtılabilmesi için daha küçük parçalara bölünmüş bölümlerini ifade eder. Dosya paylaşımı ve video streaming gibi uygulamalarda, büyük dosyaların tamamı yerine bu küçük parçalar, ağ üzerindeki çeşitli düğümler (kullanıcılar) arasında paylaşılır ve aktarılır. Her chunk, dosyanın belli bir bölümünü temsil eder ve bağımsız olarak transfer edilebilir.

Chunk'ların kullanılmasının başlıca avantajları şunlardır:

Etkinlik ve Hız: Dosyanın parçalar halinde dağıtılması, birçok kullanıcının aynı anda farklı parçaları indirmesine ve yüklemesine olanak tanır, bu da veri transfer hızını artırır.

Hata Toleransı: Bir transfer sırasında bağlantı kesilirse, yalnızca o an aktarımı yapılan chunk etkilenir ve kullanıcı kaldığı yerden aktarıma devam edebilir, böylece tüm dosyanın baştan indirilmesine gerek kalmaz.

Verimli Kaynak Kullanımı: Kullanıcılar, indirdikleri chunk'ları hemen diğer kullanıcılarla paylaşmaya başlayabilirler. Bu, ağ kaynaklarının daha verimli kullanılmasını sağlar ve merkezi sunucular üzerindeki yükü azaltır.

Eş Zamanlı Erişim: Farklı chunk'lar aynı anda birçok kullanıcı tarafından indirilebilir ve yüklenebilir, bu da dosyanın tamamının daha hızlı bir şekilde yayılmasını sağlar.

Chunk tabanlı veri aktarımı, özellikle BitTorrent gibi P2P dosya paylaşım protokollerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yaklaşım, büyük dosyaların etkili bir şekilde dağıtımını sağlar ve P2P ağlarının temel avantajlarından biri olan dağıtık veri paylaşımını mümkün kılar.