NoSql veritabanları interview soruları ve cevapları

Sharding nedir? 

Sharding, verilerin büyük bir veritabanı yerine daha küçük, daha hızlı ve kolay yönetilebilir parçalar veya "shardlar" halinde dağıtıldığı bir veritabanı ölçekleme yaklaşımıdır. Sharding, yatay ölçekleme (scaling out) veya veritabanını daha fazla sunucuya dağıtma stratejisinin bir parçasıdır. Bu, veri depolama ve işlem yükünün birden çok sunucu arasında dağıtılmasını ve böylece veritabanı performansının ve güvenilirliğinin artırılmasını sağlar.

NoSQL veritabanlarında sharding genellikle üç ana adımda gerçekleşir:

Shard Anahtarı Seçimi: Shard anahtarı, hangi verinin hangi shard'a gideceğini belirler. İyi bir shard anahtarı, verinin eşit derecede dağılmasını sağlar, böylece her bir shard üzerindeki iş yükü dengelenir. Shard anahtarı seçimi, performans üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Anahtar, tek bir alandan oluşabilir veya birkaç alanın birleşiminden oluşabilir.

Verinin Shardlara Dağıtılması: Shard anahtarına göre, veri farklı shardlara dağıtılır. Bu genellikle ya aralık tabanlı (range-based) ya da hash tabanlı bir dağıtım stratejisi kullanılarak yapılır. Aralık tabanlı sharding'de, belirli bir aralıktaki anahtarlar belirli bir shard'a gider. Hash tabanlı sharding'de, shard anahtarı üzerinde bir hash fonksiyonu uygulanır ve sonuç, verinin hangi shard'a yerleştirileceğini belirler.

Shard Yönetimi: Sharding, genellikle dinamik olarak yapılandırılabilir ve yeni shardların eklenmesi veya mevcut shardların kaldırılması, veritabanı yöneticisi tarafından yönetilir. Bazı NoSQL veritabanları, otomatik sharding'i destekler ve veri dağıtımını ve yeniden dağıtımını otomatik olarak yönetir.

Sharding'in birçok avantajı vardır, ancak bazı zorlukları ve karmaşıklıkları da vardır. Bu zorluklar arasında verinin düzgün bir şekilde dağıtılmasının sağlanması, shard anahtarının dikkatli bir şekilde seçilmesi ve sharding'in uygulama karmaşıklığını artırması sayılabilir. Ek olarak, sharding genellikle sorgu performansını etkileyebilir, çünkü sorguların birden çok shard üzerinde çalışması gerekebilir.

Bbir sharding örneği üzerinde konuşalım.

Diyelim ki bir sosyal medya platformu geliştiriyorsunuz ve kullanıcıların paylaşımlarını sakladığınız bir NoSQL veritabanınız var. Kullanıcılarınızın sayısı hızla artıyor ve paylaşımların hacmi her geçen gün büyüyor. Tek bir veritabanı sunucusu üzerinde hem depolama alanı hem de sorgu performansı konusunda zorluklar yaşıyorsunuz.

Bu durumda, sharding stratejisi uygulayarak veritabanınızı ölçeklendirebilirsiniz. İlk adımda bir shard anahtarı seçmelisiniz. Bu durumda, kullanıcı ID'si iyi bir shard anahtarı olabilir çünkü tüm paylaşımlar bir kullanıcıya bağlıdır ve kullanıcı ID'si her paylaşım için eşsizdir.

Hash tabanlı sharding uygulayabiliriz, kullanıcı ID'sini alıp bir hash fonksiyonu uygularız ve çıkan hash değerini kullanarak her bir paylaşımı belirli bir shard'a atarız. Örneğin, 10 shard'ımız olduğunu varsayalım ve hash fonksiyonunun çıktısı 0 ile 9 arasında bir sayı olsun. Bu durumda, hash değerinin son hanesine bakarak her paylaşımı belirli bir shard'a atayabiliriz.

Sharding ile artık tüm paylaşımları tek bir sunucuda saklamak yerine, paylaşımlar birden çok shard üzerinde dağıtılmış olacaktır. Bu, her bir shard'ın üzerindeki iş yükünü azaltır ve veritabanı ölçeklendirme problemini çözer.

Nosql replicaiton nedir? Sharding ile beraber nasıl çalışır?

ChatGPT

Replication (replikasyon), verinin birden çok veritabanı sunucusunda kopyalarının tutulması sürecidir. Replikasyon genellikle veritabanı güvenilirliğini ve kullanılabilirliğini artırmak için kullanılır. Eğer bir sunucu arızalanırsa, replikalar diğer sunucularda hala erişilebilir olacaktır. Ayrıca, replikasyon genellikle okuma sorgularının performansını artırır, çünkü sorgular birden çok sunucuya dağıtılabilir.

Replikasyon, genellikle master-slave veya peer-to-peer olmak üzere iki türde olabilir. Master-slave replikasyonunda, bir sunucu (master) diğerlerine (slaves) veri yazar ve güncellemeleri yönetir. Peer-to-peer replikasyonunda, tüm sunucular eşit derecede yetkilidir ve her biri veri yazabilir ve güncelleyebilir.

Sharding ve replikasyon genellikle birlikte kullanılır. Her shard, bir veya daha fazla replika içerir. Bu durumda, bir shard arızalandığında, verinin kopyaları hala diğer replikalarda erişilebilir olacaktır. Bu, veritabanı güvenilirliğini ve kullanılabilirliğini artırır.

Aynı zamanda, replikasyon ve sharding'in birlikte kullanılması, okuma ve yazma sorgularının performansını artırabilir. Yazma sorguları genellikle bir shard'a (ve onun replikalarına) yönlendirilirken, okuma sorguları birden çok shard ve replika arasında dağıtılabilir.

Sharding ve replikasyonun birlikte kullanılmasının karmaşıklığı, veri güncellemelerinin tüm replikalara hızlı ve güvenilir bir şekilde yayılmasını gerektirmesidir. Ayrıca, sharding ve replikasyon stratejileri, uygulamanın gereksinimlerine, veritabanının özelliklerine ve mevcut donanıma bağlı olarak dikkatlice seçilmeli ve yönetilmelidir.

Replication ve Sharding'in beraber kullanımını örnek bir senaryo ile açıklar mısın?

Evet, bir örnek ile replikasyon ve sharding'in nasıl bir arada çalışabileceğini açıklayalım.

Bir e-ticaret platformunuz olduğunu düşünelim ve dünya genelindeki milyonlarca kullanıcının sipariş bilgilerini sakladığınız büyük bir NoSQL veritabanınız var. Veri hacminiz ve kullanıcı sayınız arttıkça, tek bir veritabanı sunucusunun hem depolama hem de sorgu işlemi kapasitesi yetersiz kalıyor.

Bu durumda, veri tabanınızı ölçeklendirmek için sharding ve replikasyon stratejileri uygulanabilir. İlk adımda, sipariş ID'sini shard anahtarı olarak seçeriz. Sipariş ID'si, her sipariş için benzersiz bir değerdir ve böylece eşit dağılım sağlanabilir.

Bundan sonra, her siparişi belirli bir shard'a atarız. Diyelim ki 10 shardımız var ve her siparişi, sipariş ID'sinin son rakamına (0-9) göre bir shard'a yerleştiririz.

Bu noktada, verimiz birden çok shard üzerinde dağıtılmış durumdadır. Ancak, veri güvenilirliğini sağlamak ve okuma performansını artırmak için replikasyon stratejisi de uygularız.

Her shard için, belirli sayıda replika oluştururuz. Bu replikalar, ana shard'ın aynı veri kopyalarını tutarlar ve başka sunucularda barındırılırlar. Örneğin, her shard için 2 replika oluşturursak, toplamda 30 veritabanı sunucusuna (10 shard + 20 replika) ihtiyacımız olacak.

Bu yapı sayesinde, bir shard arızalandığında, veriye hala replikalar üzerinden erişilebilir. Ayrıca, okuma sorguları birden çok replika arasında dağıtılabilir, bu da okuma performansını artırır. Ancak, yazma sorguları genellikle master shard'a yönlendirilir ve daha sonra replikalara yayılır.

Bu örnekte, hem sharding hem de replikasyonun bir arada kullanılmasıyla büyük bir veritabanının ölçeklendirilmesi, veri güvenilirliği ve yüksek sorgu performansı sağlanabilir. Ancak, bu tür bir yapıyı yönetmek ve izlemek karmaşık olabilir ve dikkatli bir planlama gerektirir.

Aşağıda, NoSQL veritabanları hakkında yaygın mülakat soruları ve cevapları bulabilirsiniz:

1. NoSQL veritabanlarının özellikleri nelerdir?

    * SQL veritabanlarının aksine, NoSQL veritabanları genellikle shemalara dayalı değildir.

    * Büyük ölçekli veri setlerinin hızlı bir şekilde işlenmesini sağlar.

    * Yüksek performans, yüksek kullanılabilirlik ve ölçeklenebilirlik sunar.

    * Genellikle CAP teoremi ile açıklanır - tutarlılık (Consistency), kullanılabilirlik (Availability) ve bölüm toleransı (Partition tolerance).

2. CAP teoremi nedir?

    * CAP teoremi, bir veritabanı sisteminin aynı anda tutarlılık, kullanılabilirlik ve bölüm toleransını sağlayamayacağını belirtir. Bir veritabanı aynı anda yalnızca iki özelliği sağlayabilir.

3. NoSQL veritabanlarının türleri nelerdir?

    * Anahtar-Değer (Key-Value) Store: Örnekler, Redis ve DynamoDB.

    * Belge (Document) Store: Örnekler, MongoDB ve CouchDB.

    * Kolon (Column) Store: Örnekler, Cassandra ve HBase.

    * Graf (Graph) veritabanları: Örnekler, Neo4J ve OrientDB.

4. ACID ve BASE prensiplerinin farkları nelerdir?

    * ACID, işlemlerin atomik olmasını (ya tamamen gerçekleşir ya da hiç gerçekleşmez), tutarlılığı (işlemler veritabanını bir geçerli durumdan diğerine geçer), izolasyonu (eşzamanlı işlemler birbirinden bağımsız olarak çalışır) ve dayanıklılığı (bir kez gerçekleşen işlemler kalıcı hale gelir) garantiler.

    * BASE, Basic Availability (Temel Kullanılabilirlik), Soft state (Yumuşak durum), Eventual consistency (Sonunda tutarlılık) prensiplerini temsil eder. BASE, ACID'in sıkı tutarlılık gereksinimlerini gevşetir ve "sonunda tutarlılık" sağlar.

5. MongoDB'nin özellikleri nelerdir?

    * MongoDB, belge tabanlı bir NoSQL veritabanıdır.

    * JSON benzeri belgelerle çalışma yeteneği sunar.

    * Ölçeklenebilir ve kolayca dağıtılabilir.

    * Ad-hoc sorgulamaları, indeksleme ve gerçek zamanlı agregasyonu destekler.

6. NoSQL ve SQL veritabanları arasındaki farklar nelerdir?

    * SQL, yapılandırılmış veri için kullanılırken, NoSQL yapılandırılmamış veri için kullanılır.

    * SQL, genellikle sabit bir şema gerektirirken, NoSQL esnek bir şema sunar.

    * SQL genellikle ölçeklendirme için dikey ölçeklendirme (daha güçlü bir sunucu kullanma) kullanırken, NoSQL yatay ölçeklendirme (daha fazla sunucu eklemek) kullanır.

    * SQL ACID işlem özelliklerini desteklerken, NoSQL genellikle BASE özelliklerini destekler.

7. Cassandra'nın özellikleri nelerdir?

    * Cassandra, genellikle çok büyük veri setlerini işlemek için kullanılan bir NoSQL veritabanıdır.

    * Çok düğümli, dağıtılmış ve yüksek performanslı bir yapıya sahiptir.

    * Yüksek kullanılabilirlik ve hataya dayanıklılık sunar.

    * Veri kaybını önlemek için verileri birden çok yerde kopyalar.

    * CAP teoremine göre Cassandra, Yüksek kullanılabilirlik (Availability) ve Bölüm Toleransı (Partition Tolerance) sunar.

8. Sharding nedir ve neden kullanılır?

    * Sharding, büyük veritabanlarını daha küçük, daha hızlı ve daha kolay yönetilebilir parçalara (shardlara) bölen bir veritabanı ölçeklendirme tekniklerinden biridir.

    * Sharding, verinin birden çok makineye dağıtılmasını sağlar, bu da genellikle daha iyi okuma ve yazma performansı sağlar.

    * Sharding ayrıca, bir sunucudaki depolama kapasitesinin ötesinde büyüyen veritabanlarını yönetmeyi mümkün kılar.

9. "Eventual Consistency" kavramı ne anlama gelir?

    * "Eventual Consistency", bir veritabanı sisteminde yapılan değişikliklerin bir süre sonra tüm replikasyonlarda görüneceği, ancak bu süreçte replikaların bir süreliğine birbiriyle tutarlı olmayabileceği anlamına gelir.

    * Bu, NoSQL veritabanlarında yaygın bir özellik olup, veri değişikliklerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini ve sistemin ölçeklendirilmesini sağlar, ancak bu yaklaşım, tüm replikalar arasında anında tutarlılık sağlayamaz.

10. Redis'in özellikleri nelerdir?

* Redis, açık kaynaklı bir anahtar-değer NoSQL veritabanıdır.

* Verileri ana bellekte saklar, bu da disk tabanlı veritabanlarından çok daha hızlı okuma ve yazma işlemleri sağlar.

* Redis, basit anahtar-değer çiftlerinin yanı sıra, listeler, kümeler, hashler ve sıralı kümeler gibi daha karmaşık veri yapılarını da destekler.

* Redis, sürelerin dolması, yayınlama-abonelik özellikleri ve işlemler gibi gelişmiş özelliklere sahiptir.

11. ElastiSearch'ın özellikleri nelerdir?

* ElastiSearch, açık kaynaklı bir arama ve analitik motorudur.

* Çoğunlukla log ve olay verisi gibi zaman serisi verilerinin analizi için kullanılır.

* Ölçeklenebilir, RESTful bir API'ye sahiptir ve JSON tabanlı bir veri biçimini kullanır.

* Ayrıca, metin araması için kapsamlı ve güçlü özellikler sunar.

12. ACID ve BASE kavramları NoSQL'in hangi yönlerini temsil eder?

* ACID kavramı genellikle SQL tabanlı ilişkisel veritabanlarıyla ilişkilidir ve işlemlerin güvenilir bir şekilde tamamlandığını garanti eder.

* BASE kavramı ise NoSQL veritabanlarına özgüdür ve verinin bir süre içinde tutarlı hale geleceği, ancak bu süre içinde değişikliklerin tüm düğümlere anında yansımayabileceği anlamına gelir.

13. NoSQL veritabanlarının kullanım senaryoları nelerdir?

* Büyük veri ve gerçek zamanlı web uygulamaları: NoSQL, verinin hızlı bir şekilde işlenmesi ve analiz edilmesi gerektiği durumlarda kullanışlıdır.

* İçerik yönetim sistemleri ve e-ticaret uygulamaları: NoSQL, esnek şema sayesinde verinin karmaşık ve değişken yapısını yönetebilir.

* Mobil uygulamalar: NoSQL, yüksek hacimli veri trafiği ve değişken veri tipleri ile başa çıkabilir.

* Oyun uygulamaları: NoSQL, oyuncu durumlarını, kullanıcı profillerini, sosyal grafiği vb. depolamak ve yönetmek için kullanılabilir.

14. Consistent Hashing nedir?

* Consistent Hashing, dağıtılmış bir sistemde verilerin düğümler arasında dengeli bir şekilde dağıtılmasını sağlamak için kullanılan bir tekniktir.

* Düğümler eklenir veya çıkarılırken, bu tekniğin avantajı, yalnızca N/K anahtarının yeniden hashlenmesini gerektirmesi, N düğüm sayısı ve K anahtar sayısıdır. Bu, geleneksel hashleme yöntemlerinden çok daha az yeniden dağıtma gerektirir, çünkü geleneksel hashleme tüm anahtarların yeniden hashlenmesini gerektirir.

* Consistent Hashing, özellikle dağıtılmış önbellekleme ve veritabanı replikasyonu gibi durumlarda kullanışlıdır.

15. CouchDB'nin özellikleri nelerdir?

* CouchDB, belge tabanlı bir NoSQL veritabanıdır ve JSON tabanlı belgeleri HTTP üzerinden ve JavaScript ile sorgulamayı destekler.

* Açık kaynaklı bir veritabanıdır ve "sonunda tutarlılık" sağlar.

* CAP teoremi çerçevesinde CouchDB, kullanılabilirlik ve bölüm toleransı sağlar.

* Replication ve versioning özelliklerine sahip olması da önemli özelliklerindendir.

16. NoSQL veritabanlarında indeksleme ne işe yarar?

* NoSQL veritabanlarında, indeksleme veri erişim hızını artırmak için kullanılır. İndeks, belirli bir değere sahip verilerin yerini hızlı bir şekilde bulmayı sağlar.

* SQL veritabanlarından farklı olarak, NoSQL veritabanları genellikle belge içinde veya çok sayıda tabloda karmaşık ilişkiler aramak yerine, belirli bir anahtarın değerine göre veri arar.

* İndeksleme, bu aramaları hızlandırmak ve daha verimli hale getirmek için kullanılır.

17. Veritabanınızın her zaman kullanılabilir olmasını sağlamak için hangi NoSQL özelliklerini kullanabilirsiniz?

* Çoğu NoSQL veritabanı, yüksek kullanılabilirliği sağlamak için bir tür replikasyon özelliği sunar. Bu, verinin birden çok yerde kopyalanarak ve bu kopyaların her birinin okuma işlemlerine hizmet etmesine izin verir.

* Sharding, verinin birden çok sunucuya dağıtılmasını sağlar. Bu, bir sunucu arızalandığında diğerlerinin hizmet vermeye devam edebilmesini sağlar.

* Ayrıca, bazı NoSQL veritabanları otomatik failover özelliğine sahiptir. Bu, bir sunucu arızalandığında, trafiği otomatik olarak başka bir sunucuya yönlendirir.

18. MongoDB'deki "sharding" kavramını açıklayabilir misiniz?

* MongoDB'deki sharding, büyük miktarda verinin birden çok sunucu üzerinde dağıtılmasını sağlar.

* Bu, veritabanının yatay ölçeklenebilirliğini sağlar ve performansı, yüksek kullanılabilirliği ve hataya karşı dayanıklılığı artırır.

* Sharding işlemi, belirli bir shard anahtarı veya bir dizi anahtar üzerinde otomatik olarak yapılır ve bu anahtarlar, verinin hangi shard'a yerleştirileceğini belirler.

19. Neo4j'nin özellikleri nelerdir?

* Neo4j, açık kaynaklı bir graf veritabanıdır.

* Yüksek performanslı, disk tabanlı, tam işlem desteği (ACID) olan, ilişkiler üzerine odaklanmış bir veritabanıdır.

* Native graph storage ve processing motorlarına sahiptir.

* Veri ilişkilerini veritabanında birinci sınıf vatandaş olarak ele alır, bu da derinlikli ilişkisel sorguların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

20. BASE prensiplerini daha ayrıntılı açıklayabilir misiniz?

* "Basic Availability" (Temel Kullanılabilirlik): Sistem, ağ bölümlemeleri gibi hatalar olsa bile genellikle kullanılabilir durumdadır.

* "Soft State" (Yumuşak Durum): Sistem durumu, girişler olmadan da değişebilir, çünkü durum zaman içinde eşzamanlı olarak güncellenir.

* "Eventually Consistent" (Sonunda Tutarlı): Sistem, belirli bir süre içinde tutarlı hale gelir. Sistem hemen tutarlı olmayabilir, ama sonunda tutarlı olacaktır.

21. NoSQL veritabanları genellikle hangi veri modellerini destekler?

* Key-Value Stores

* Document Databases

* Column Stores

* Graph Databases

22. Veritabanı normalizasyonu NoSQL'de nasıl çalışır?

* Aslında, NoSQL veritabanları genellikle normalizasyonu desteklemez, çünkü veri genellikle yapılandırılmış değildir ve sabit bir şema yoktur.

* Bunun yerine, NoSQL veritabanları genellikle denormalizasyonu destekler. Denormalizasyon, verinin birden çok yerde saklanmasına izin verir, bu da okuma sorgularını hızlandırabilir. Ancak, bu yazma işlemlerini daha karmaşık hale getirebilir çünkü aynı veri birden çok yerde güncellenmelidir.

23. DynamoDB'nin özellikleri nelerdir?

* Amazon DynamoDB, tamamen yönetilen bir NoSQL veritabanı hizmetidir ve AWS tarafından sağlanır.

* Hem belge tabanlı hem de anahtar-değer tabanlı veri modellerini destekler.

* Otomatik ölçeklendirme, yedekleme ve restore, ve in-memory caching özelliklerine sahiptir.

* Çok düşük gecikme süreleri sunar, milisaniyeler mertebesinde okuma ve yazma işlemleri gerçekleştirir.

* On-demand ve provisioned capacity modları sunar, böylece iş yüklerine göre ölçeklendirme seçeneklerini uyarlayabilirsiniz.

24. NoSQL veritabanlarında ACID özelliklerinin olmaması ne anlama gelir?

* NoSQL veritabanları genellikle ACID özelliklerini tam olarak desteklemezler. Bu, veritabanının her zaman kesin ve tutarlı bir durumda olmayabileceği anlamına gelir.

* Ancak, çoğu NoSQL veritabanı "sonunda tutarlılık" sağlar, yani belirli bir süre sonra veritabanının bir tutarlı durumda olacağı garanti edilir.

* Ayrıca, bazı NoSQL veritabanları belirli işlemler için ACID özelliklerini destekleyebilir. Örneğin, bir belgenin güncellenmesi genellikle atomik bir işlem olup, ya tamamen başarılı olur ya da hiç olmaz.

25. Bir NoSQL veritabanında ne zaman bir indeks oluşturmanız gerektiğini nasıl belirlersiniz?

* Bir NoSQL veritabanında bir indeks, belirli bir değere sahip verilerin hızlıca bulunmasını sağlar. Bu nedenle, sıklıkla belirli bir değere göre veri aramanız gerekiyorsa, bu değere göre bir indeks oluşturmak genellikle mantıklıdır.

* Ancak, bir indeksin oluşturulması ve bakımı da bazı maliyetlere sahiptir. Bir indeks, ekstra disk alanı gerektirir ve veri yazıldıkça veya güncellendiğinde indeksin de güncellenmesi gerekir. Bu nedenle, bir indeksin faydalarının bu maliyetleri aştığından emin olmanız önemlidir.

26. NoSQL veritabanlarında sorgu optimizasyonu nasıl gerçekleştirilir?

* İndeksleme: En çok kullanılan sorgular için indeksler oluşturarak sorgu performansını artırabilirsiniz.

* Denormalizasyon: Sıkça erişilen verileri bir araya getirerek, bir sorgunun çok sayıda tablo veya belge üzerinde gezinmesi gereken seviyeyi azaltabilirsiniz.

* Sharding: Büyük veri setlerini birden çok sunucuya dağıtmak da sorgu hızını artırabilir.

* Caching: Sıkça erişilen verilerin bir önbelleğe alınması, sorgu performansını önemli ölçüde artırabilir.

27. Hadoop ve NoSQL arasındaki fark nedir?

* Hadoop, dağıtılmış işleme için bir çerçeve sağlar ve genellikle büyük veri setlerinin işlenmesi ve analiz edilmesi için kullanılır. Hadoop'un ana bileşeni olan HDFS (Hadoop Distributed File System), verileri büyük ölçekte saklamak için kullanılır.

* Öte yandan, NoSQL, çok çeşitli veri tiplerini saklamak ve yönetmek için kullanılan bir veritabanı türüdür. NoSQL veritabanları genellikle Hadoop'un aksine, daha düşük gecikme sürelerine sahip gerçek zamanlı uygulamalar için daha uygundur.

* Kısacası, Hadoop ve NoSQL, genellikle farklı kullanım senaryolarına hizmet eder, ancak birlikte çalışabilirler. Örneğin, Hadoop, bir NoSQL veritabanından alınan veriyi işlemek için kullanılabilir.

28. SQL ve NoSQL veritabanlarının ölçeklendirme yeteneklerinde ne gibi farklılıklar vardır?

* SQL veritabanları genellikle dikey ölçeklendirme (scaling up) destekler, yani daha güçlü donanıma sahip bir sunucuya geçerek performansı artırabilirsiniz.

* Öte yandan, NoSQL veritabanları genellikle yatay ölçeklendirme (scaling out) destekler, yani daha fazla sunucu ekleyerek performansı artırabilirsiniz. Bu, genellikle büyük veri setlerinin işlenmesi ve yüksek trafikli uygulamalar için daha uygun bir yaklaşımdır.

29. NoSQL veritabanlarının güvenliği nasıl sağlanır?

* NoSQL veritabanlarının güvenliği, kullanılan belirli veritabanı teknolojisine bağlıdır. Ancak, genellikle veri şifreleme, kullanıcı kimlik doğrulama, rol tabanlı erişim kontrolü ve ağ güvenliği gibi özellikler kullanılır.

* Veritabanının kendisi dışında, verinin güvenliği ayrıca uygulama düzeyinde de sağlanmalıdır.

30. Elasticsearch neden bir NoSQL veritabanı olarak kabul edilir?

* Elasticsearch, açık kaynaklı, gerçek zamanlı, dağıtılabilir ve kolayca ölçeklenebilir bir arama ve analitik motorudur.

* Standart SQL sorguları yerine, JSON tabanlı bir sorgu dili kullanır ve belge tabanlı bir veri modeli kullanır.

* Tüm bu özellikler, Elasticsearch'i NoSQL veritabanları kategorisine sokar.

31. Redis veritabanının özellikleri nelerdir?

* Redis, açık kaynaklı, anahtar-değer tabanlı bir NoSQL veritabanıdır.

* Verileri bellekte (RAM) saklar ve bu nedenle çok yüksek performansa sahiptir.

* Veri tipleri olarak stringler, listeler, setler, sorted setler ve hashler gibi veri yapılarını destekler.

* Ayrıca, yayın-abone modelini destekler ve Lua scriptleri çalıştırabilir.

32. NoSQL veritabanlarında veri bütünlüğü nasıl sağlanır?

* NoSQL veritabanlarında veri bütünlüğü, genellikle veritabanı seviyesinde değil, uygulama seviyesinde sağlanır.

* Bu, uygulamanın hangi verilerin birlikte güncellenmesi gerektiğini ve bu işlemlerin nasıl denetleneceğini belirlemesini gerektirir.

* Bununla birlikte, bazı NoSQL veritabanları, özellikle belge tabanlı veritabanları, belirli işlemler için atomik güncellemeleri destekler.

33. Cassandra veritabanının özellikleri nelerdir?

* Apache Cassandra, açık kaynaklı bir NoSQL veritabanıdır ve büyük veri setlerini birden çok sunucu üzerinde dağıtabilir.

* Yüksek kullanılabilirlik ve hata toleransı sağlar.

* Kolon tabanlı bir veri modeli kullanır.

* CAP teoremi çerçevesinde Cassandra, bölüm toleransı ve kullanılabilirlik sunar.

34. NoSQL veritabanlarının ne tür dezavantajları olabilir?

* Standart bir sorgu dili olmaması, her NoSQL veritabanının kendi sorgu dilini kullanması, öğrenme eğrisini artırabilir.

* ACID özelliklerinin tam olarak desteklenmemesi, veri bütünlüğü problemlarına yol açabilir.

* Joins ve diğer karmaşık sorgu özelliklerinin eksikliği, bazı durumlarda veri modellemeyi zorlaştırabilir.

* SQL'e kıyasla, NoSQL veritabanları hakkında genellikle daha az bilgi ve kaynak bulunabilir. Bu, problem çözme ve performans iyileştirmenin daha zor olabileceği anlamına gelir.

35. NoSQL veritabanlarında işlem yönetimi nasıl gerçekleştirilir?

* NoSQL veritabanlarında işlem yönetimi, genellikle SQL veritabanlarından farklıdır. NoSQL veritabanlarının çoğu ACID özelliklerini tam anlamıyla desteklemez, bu nedenle işlemler genellikle atomik olmayabilir.

* Ancak, bazı NoSQL veritabanları belirli işlemler için atomik güncellemeleri destekler. Örneğin, bir belgenin veya bir anahtar-değer çiftinin güncellenmesi genellikle atomik bir işlemdir.

* Bazı gelişmiş NoSQL veritabanları, belirli koşullar altında çoklu belge işlemlerini destekleyebilir.

36. CouchDB'nin özellikleri nelerdir?

* CouchDB, belge tabanlı bir NoSQL veritabanıdır.

* HTTP/REST üzerinden erişilebilir ve JSON formatında veri saklar.

* Veri uyumluluğu ve güvenilirliği için MVCC (Multi-Version Concurrency Control) mekanizmasını kullanır.

* Dökümantasyonları, uygulamaların karmaşık JOIN'ler olmadan veriye erişmesini ve değiştirmesini sağlar.

37. NoSQL veritabanlarında CAP teoremi ne anlama gelir?

* CAP teoremi, bir dağıtılmış veri saklama sisteminden en fazla iki özelliğin garanti edilebileceğini belirtir: tutarlılık (Consistency), kullanılabilirlik (Availability) ve bölüm toleransı (Partition tolerance).

* Tutarlılık, tüm düğümlerin aynı anda aynı verileri gördüğünü garanti eder.

* Kullanılabilirlik, her istekte herhangi bir istemcinin her düğümden okuma veya yazma yapabileceğini garanti eder.

* Bölüm toleransı, ağın herhangi bir bölümünün başarısız olması durumunda sistem işlemeye devam eder.

38. NoSQL veritabanlarında veri modelleme nasıl yapılır?

* NoSQL veritabanlarında veri modellemesi genellikle uygulamanın ihtiyaçlarına göre yapılır. Veri, genellikle uygulamanın nasıl veriye eriştiği ve veriyi nasıl kullandığına dayalı olarak düzenlenir.

* NoSQL veritabanlarında veri modellemesi genellikle denormalize edilmiştir, bu da aynı verinin birden çok yerde saklanabileceği anlamına gelir. Bu, okuma sorgularını hızlandırabilir, ancak yazma sorgularını daha karmaşık hale getirebilir.

* Bazı NoSQL veritabanları, belirli bir veri modeline (örneğin belge tabanlı, sütun tabanlı, grafik tabanlı) dayanırken, diğerleri çok çeşitli veri modellerini destekler. Veri modelleme yaklaşımınız genellikle kullanılan veritabanı teknolojisine bağlıdır.

39. MongoDB'nin özellikleri nelerdir?

* MongoDB, belge tabanlı bir NoSQL veritabanıdır.

* JSON benzeri belgeleri saklar ve bu nedenle veri yapısı esnektir.

* İndeksleme, yüksek veri kullanılabilirliği, yüksek performans ve kolay ölçeklendirme gibi özellikleri vardır.

* MongoDB, geniş bir uygulama yelpazesinde kullanılabilir, özellikle de büyük miktarda veri ve/veya esnek veri yapısı gerektiren uygulamalar için uygundur.

40. NoSQL veritabanlarında veri denormalizasyonu ne anlama gelir?

* Veri denormalizasyonu, verinin birkaç yerde kopyalandığı bir veri modelleme tekniğidir.

* Denormalizasyon, okuma sorgularını hızlandırmak için kullanılır çünkü tek bir sorguda daha fazla bilgi elde edilebilir.

* Ancak, denormalizasyon yazma sorgularını daha karmaşık hale getirebilir çünkü aynı verinin birden çok yerde güncellenmesi gerekebilir.

41. Neo4j'nin özellikleri nelerdir?

* Neo4j, bir grafik NoSQL veritabanıdır.

* Grafik veritabanları, veri öğeleri arasındaki ilişkileri birinci sınıf vatandaşlar olarak ele alır ve bu nedenle karmaşık ilişkisel sorguları etkin bir şekilde destekler.

* Neo4j, güçlü bir sorgu dili olan Cypher'i destekler ve ACID uyumlu işlemleri destekler.