Postman Eğitimi - Hakan Kara




Postman 1. Bölüm Workspace Get, Post, Put, Delete


Postman 2. Bölüm Collection Get, Post, Put, Delete


Postman 3. Bölüm Param QueryParam


Postman 4. Bölüm Postman'de API Testi

Postman 5. Bölüm Environments Authentication





Akıllı Şehirler projelerinin pazar değerinin Türkiyede kaç dolar olması bekleniyor? Akıllı Şehirlerde başlangıç şirketleri (startups) için en iyi 12 fırsat. Akıllı Şehirler projeleri ile Software Engineering, Big Data, Machine Learning, AI Engineering, Cloud Engineering, Computer Performance Engineering, Cyber Security Engineering, Computer Networks Engineering, Computer Hardwares Engineering, System Engineering ve Project Management arasında nasıl bir bağ vardır?


Görselde, 2024 yılı için Akıllı Şehirlerde başlangıç şirketleri (startups) için en iyi 12 fırsatı gösteren bir çark grafik yer alıyor. Bu fırsatlar ve her birinin kısa açıklamaları şu şekilde:


IoT-Driven Infrastructure Management (IoT Tabanlı Altyapı Yönetimi): İnternet üzerinden bağlantılı cihazların (IoT) kullanımıyla altyapı sistemlerinin daha verimli yönetimi. Örneğin, su ve elektrik ağlarının otomatik izlenmesi ve yönetimi.


Smart Transportation Systems (Akıllı Ulaşım Sistemleri): Trafik akışını optimize etmek, toplu taşımayı iyileştirmek ve akıllı park çözümleri gibi alanlarda yenilikçi çözümler sunan sistemler.


Smart Waste Management System (Akıllı Atık Yönetim Sistemi): Atıkların toplanması, ayrıştırılması ve geri dönüştürülmesi işlemlerinin otomatize edilmesi ve verimliliğin artırılması.


Smart Health Management (Akıllı Sağlık Yönetimi): Sağlık hizmetlerinin dijitalleştirilmesi, teletıp ve uzaktan hasta izleme sistemleri gibi sağlık yönetimini iyileştiren teknolojiler.


Digital Twin Technology (Dijital İkiz Teknolojisi): Gerçek dünya varlıklarının dijital kopyalarının oluşturulması ve bu kopyalar üzerinden simülasyonlar yaparak veri analizi ve tahminlerde bulunma.


Smart Security Management (Akıllı Güvenlik Yönetimi): Kamu güvenliğini artırmak için video izleme, yüz tanıma ve acil durum yönetimi gibi teknolojilerin kullanımı.


Smart Farming (Akıllı Tarım): Tarımın verimliliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak için sensör teknolojileri, veri analizi ve otomatize sistemler.


Air Quality Management (Hava Kalitesi Yönetimi): Hava kalitesini izlemek ve iyileştirmek için sensörler ve analiz araçları kullanarak çevresel sağlığı koruma.


Citizen Movement Analysis (Vatandaş Hareket Analizi): İnsan hareketlerini izleyerek, kalabalık yönetimi ve şehir planlamasında kullanılan verilerin toplanması.


Green Roofs (Yeşil Çatılar): Şehirlerdeki binaların çatılarını yeşil alanlara dönüştürerek sürdürülebilirlik ve enerji verimliliğini artırma.


E-commerce & Retail (E-ticaret ve Perakende): Dijital ticaret çözümleri ve yenilikçi perakende teknolojileri sunarak, alışveriş deneyimini iyileştirme.


Smart Agriculture (Akıllı Tarım): Daha önceki Akıllı Tarım ile benzer şekilde, tarım süreçlerini otomatize ederek verimliliği artırma ve gıda güvenliğini sağlama.


Her bir fırsat, girişimciler ve yatırımcılar için Akıllı Şehirler alanında önemli büyüme ve yenilik potansiyeli taşımaktadır.


Akıllı Şehirler projelerinin pazar değerinin Türkiyede kaç dolar olması bekleniyor?


Türkiye'deki Akıllı Şehirler projelerinin pazar değeri ile ilgili net bir rakam belirtilmemiş olmakla birlikte, genel olarak akıllı şehirler pazarının büyüklüğü ve gelişimi hakkında bazı bilgiler mevcut. Global olarak, akıllı şehirler sayesinde gelişecek işlerin pazar değerinin 2025 yılına kadar 3,3 trilyon dolar olması bekleniyor. Bu, akıllı teknolojilerin şehirlerdeki enerji tasarrufu, hizmet sunumu ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi gibi alanlarda etkin bir şekilde kullanılmasından kaynaklanıyor. Türkiye'nin de bu global trendden nasibini alacağı ve akıllı şehir yatırımlarıyla şehirlerini geleceğe taşımayı hedeflediği görülüyor. Özellikle, Türkiye'nin akıllı şehir stratejileri ve eylem planları üzerinde çalıştığı ve bu alanda önemli adımlar attığı anlaşılıyor.


Bu bağlamda, Türkiye'nin Akıllı Şehirler projeleriyle ilgili daha detaylı ve spesifik bilgileri, bu projelerin uygulanacağı yerel yönetimler veya ilgili bakanlıkların yayınladığı rapor ve strateji belgelerinden takip etmek mümkün olacaktır​​​​​​.


Akıllı Şehirler projeleri ile Software Engineering arasında nasıl bir bağ vardır?


Akıllı Şehirler projeleri ve Yazılım Mühendisliği arasında önemli bir bağlantı bulunmaktadır. Akıllı Şehirler, şehirleri daha verimli, sürdürülebilir ve yaşanabilir hale getirmek için gelişmiş teknolojilerin ve veri analizinin kullanıldığı projelerdir. Bu projelerin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için yazılım mühendisliğinin sağladığı teknolojik çözümler ve uygulamalar hayati önem taşımaktadır.


Sistem Entegrasyonu ve Yönetimi: Akıllı Şehir projeleri, birçok farklı teknolojik sistemin bir arada çalışmasını gerektirir. Bu sistemlerin entegrasyonu ve etkili bir şekilde yönetilmesi, yazılım mühendisliği becerilerini gerektirir. Örneğin, trafik yönetimi, atık yönetimi, enerji yönetimi gibi farklı sistemlerin birbiriyle uyumlu şekilde çalışabilmesi için karmaşık yazılım çözümlerine ihtiyaç duyulur.


Veri Analizi ve İş Zekası: Akıllı Şehirler, büyük veri analizi ve iş zekası uygulamaları kullanılarak toplanan verilerden faydalanır. Bu verilerin analizi ve yorumlanması, şehir yönetimi için stratejik kararlar alınmasında kritik bir rol oynar. Yazılım mühendisleri, bu verileri analiz eden ve işleyen algoritmaları ve yazılımları geliştirir.


Kullanıcı Arayüzleri ve Deneyim Tasarımı: Akıllı Şehir uygulamalarının son kullanıcılar için erişilebilir ve kullanışlı olması gerekmektedir. Bu nedenle, kullanıcı arayüzleri ve kullanıcı deneyimi tasarımı, yazılım mühendisliğinin önemli bir parçasıdır. Örneğin, vatandaşlara hizmet eden mobil uygulamalar ve web platformları, kullanıcı dostu arayüzlerle donatılmalıdır.


Güvenlik ve Gizlilik: Akıllı şehir projeleri genellikle kişisel verileri ve hassas bilgileri işler. Bu nedenle, veri güvenliği ve gizliliği, projelerin başarısı için hayati önem taşır. Yazılım mühendisleri, veri koruma ve güvenlik protokolleri geliştirerek bu bilgilerin güvenliğini sağlamalıdır.


Altyapı Geliştirme ve Bakım: Akıllı Şehir projelerinin altyapısı, sürekli bakım ve güncellemeler gerektirir. Yazılım mühendisleri, bu altyapıyı geliştirmek, sorunları çözmek ve sürekli iyileştirmek için çalışırlar.


Sonuç olarak, Akıllı Şehirler projeleri, karmaşık yazılım sistemlerinin geliştirilmesi ve yönetilmesini gerektiren çok disiplinli bir alan olduğundan, bu alandaki başarı büyük ölçüde yazılım mühendisliğinin katkılarına bağlıdır. Bu projelerin uygulanmasında yazılım mühendislerinin rolü, teknolojiyi şehir yaşamının her alanına entegre ederek şehirleri daha akıllı ve yaşanabilir hale getirmede kritik öneme sahiptir.


Akıllı Şehirler projeleri ile Big Data, Machine Learning, AI Engineering arasında nasıl bir bağ vardır?


Akıllı Şehirler projeleri ile Büyük Veri (Big Data), Makine Öğrenimi (Machine Learning) ve Yapay Zeka Mühendisliği (AI Engineering) arasında güçlü ve doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Bu teknolojiler, akıllı şehir çözümlerinin temelini oluşturur ve şehirlerin daha verimli, sürdürülebilir ve yaşanabilir olmasına katkıda bulunur.


Büyük Veri (Big Data): Akıllı Şehirler, çeşitli kaynaklardan gelen büyük miktarda veriyi toplar ve işler. Bu veri, trafik akışı, enerji tüketimi, hava kalitesi ölçümleri, vatandaşların davranışları gibi şehirle ilgili pek çok alandan elde edilir. Büyük veri teknolojileri, bu verilerin toplanmasını, depolanmasını ve işlenmesini sağlar, böylece şehir yöneticileri daha bilgilendirilmiş kararlar alabilir.


Makine Öğrenimi (Machine Learning): Makine öğrenimi, büyük veri setlerinden anlamlı bilgiler çıkarılmasını sağlayan bir yapay zeka uygulamasıdır. Akıllı şehirlerde, makine öğrenimi algoritmaları, trafik akışını optimize etmek, suç oranlarını tahmin etmek, enerji tüketimini azaltmak gibi birçok alanda kullanılır. Bu algoritmalar, verileri analiz ederek örüntüleri keşfeder ve tahminlerde bulunur.


Yapay Zeka Mühendisliği (AI Engineering): Yapay zeka mühendisliği, akıllı şehir projelerinin temelini oluşturur. Yapay zeka, şehir altyapılarının otomasyonunu sağlayarak, hizmetlerin daha verimli ve etkili bir şekilde sunulmasına yardımcı olur. Örneğin, AI tabanlı trafik yönetim sistemleri, trafik ışıklarını gerçek zamanlı trafik akışına göre ayarlayabilir veya AI destekli güvenlik sistemleri, suç faaliyetlerini tanıyıp uygun mercilere bildirebilir.


Bu teknolojilerin entegrasyonu sayesinde, akıllı şehirler daha dinamik, duyarlı ve etkileşimli hale gelir. Şehirlerin daha iyi yönetilmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını ve vatandaşların yaşam kalitesinin artırılmasını sağlarlar. Bu nedenle, akıllı şehir projeleri, büyük veri, makine öğrenimi ve yapay zeka mühendisliği teknolojilerinin gelişimi ve uygulanmasıyla yakından ilişkilidir.


Akıllı Şehirler projeleri ile Cloud Engineering arasında nasıl bir bağ vardır?


Akıllı Şehirler projeleri ile Bulut Mühendisliği (Cloud Engineering) arasında önemli bir bağlantı vardır. Bulut bilişim, akıllı şehirlerin geliştirilmesinde ve işletilmesinde kritik bir role sahiptir ve bu iki alan arasındaki ilişki birkaç ana noktada belirginleşir:


Veri Depolama ve Erişim: Akıllı şehirler, büyük miktarda veri üretir ve işler. Bu veriler, trafik bilgilerinden hava kalitesi ölçümlerine, enerji tüketim verilerinden vatandaşların etkileşimlerine kadar değişebilir. Bulut bilişim, bu verilerin depolanması ve ihtiyaç duyulduğunda kolayca erişilmesi için esnek ve ölçeklenebilir bir platform sağlar.


Veri İşleme ve Analiz: Akıllı şehirler, veri analizi ve işleme konusunda yoğun taleplerle karşılaşır. Bulut bilişim, gelişmiş veri işleme ve analiz yetenekleri sunarak, büyük veri setlerinin gerçek zamanlı olarak işlenmesine olanak tanır. Bu, şehir yöneticilerinin daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olur.


Uygulama ve Servis Entegrasyonu: Akıllı şehir projeleri, genellikle çeşitli uygulamaları ve hizmetleri entegre eder. Bulut bilişim, bu uygulamaların ve hizmetlerin birbirleriyle sorunsuz bir şekilde iletişim kurmasını sağlayarak, entegrasyon sürecini kolaylaştırır.


Esneklik ve Ölçeklenebilirlik: Akıllı şehirlerin ihtiyaçları zamanla değişebilir ve genişleyebilir. Bulut bilişim, projelerin bu değişen ihtiyaçlara hızlı bir şekilde uyum sağlamasını ve gerektiğinde ölçeklenmesini mümkün kılar.


Güvenlik ve Gizlilik: Akıllı şehir projelerinde toplanan verilerin güvenliği ve gizliliği hayati öneme sahiptir. Bulut bilişim sağlayıcıları, veri güvenliği ve gizliliği konusunda gelişmiş çözümler sunar ve bu verilerin korunmasını sağlar.


Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik: Bulut bilişim, şehir yöneticilerine ve vatandaşlara, akıllı şehir uygulamalarına ve hizmetlerine herhangi bir yerden erişim imkanı sunar. Bu, hizmetlerin daha geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını ve daha etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar.


Özetle, bulut mühendisliği, akıllı şehirlerin geliştirilmesi ve işletilmesinde merkezi bir rol oynar. Bulut bilişim platformları, akıllı şehir projelerinin verimli, güvenli ve ölçeklenebilir bir şekilde yürütülmesi için gerekli altyapıyı ve hizmetleri sağlar. Bu sayede, şehirlerin daha akıllı ve sürdürülebilir bir geleceğe doğru ilerlemesi desteklenir.


Akıllı Şehirler projeleri ile Computer Performance Engineering ve Cyber Security Engineering arasında nasıl bir bağ vardır?


Akıllı Şehirler projeleri, Bilgisayar Performans Mühendisliği (Computer Performance Engineering) ve Siber Güvenlik Mühendisliği (Cyber Security Engineering) ile yakından bağlantılıdır. Her iki alan da, akıllı şehirlerin etkili ve güvenli bir şekilde çalışmasının temelini oluşturur.


Bilgisayar Performans Mühendisliği:


Sistem Performansı: Akıllı Şehirler, trafik yönetimi, enerji dağıtımı, atık yönetimi gibi birçok farklı sistemi entegre eder. Bu sistemlerin verimli bir şekilde çalışması için yüksek performanslı bilgisayar altyapılarına ihtiyaç duyulur. Bilgisayar Performans Mühendisliği, bu sistemlerin düzgün ve etkili bir şekilde çalışmasını sağlayarak, akıllı şehir projelerinin başarısını doğrudan etkiler.

Veri İşleme: Akıllı şehirler, büyük veri analizleri ve karmaşık veri işleme işlemleri gerçekleştirir. Bilgisayar Performans Mühendisliği, bu verilerin hızlı ve etkin bir şekilde işlenmesini sağlamak için gerekli altyapıyı ve optimizasyonları sunar.

Siber Güvenlik Mühendisliği:


Veri Güvenliği: Akıllı şehirler, vatandaşların kişisel verilerini de içeren çok miktarda veri toplar ve işler. Siber Güvenlik Mühendisliği, bu verilerin güvenliğini sağlamak için kritik öneme sahiptir.

Ağ Güvenliği: Akıllı şehir altyapıları, genellikle geniş ve karmaşık ağ sistemlerine bağlıdır. Bu ağların güvenliğini sağlamak ve siber saldırılara karşı korumak için Siber Güvenlik Mühendisliği stratejileri ve teknolojileri devreye girer.

Gizlilik Koruma: Akıllı şehir projeleri, vatandaşların gizliliğini korumak için hassas veri yönetimine ihtiyaç duyar. Siber Güvenlik Mühendisliği, verilerin yetkisiz erişime ve ihlallere karşı korunmasını sağlayarak, gizlilik standartlarının sürdürülmesine yardımcı olur.

Bir bütün olarak, Bilgisayar Performans Mühendisliği, akıllı şehirlerin teknolojik altyapısının etkili ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlarken, Siber Güvenlik Mühendisliği, bu sistemlerin güvenliğini ve vatandaşların gizliliğini koruyarak akıllı şehir projelerinin güvenilirliğini artırır. Bu iki alanın birleşimi, akıllı şehirlerin hem performans hem de güvenlik açısından başarılı bir şekilde işlemesini sağlar.


Akıllı Şehirler projeleri ile Computer Networks  Engineering ve Sustem Engineering arasında nasıl bir bağ vardır?

Akıllı Şehirler projeleri, Bilgisayar Ağları Mühendisliği (Computer Networks Engineering) ve Sistem Mühendisliği (System Engineering) ile yakından ilişkilidir. Her iki mühendislik disiplini, akıllı şehir altyapılarının geliştirilmesi ve işletilmesinde önemli roller oynar.


Bilgisayar Ağları Mühendisliği:


Ağ Altyapısı: Akıllı şehir projeleri, geniş ve karmaşık ağ altyapılarına ihtiyaç duyar. Bu ağlar, şehir genelindeki çeşitli cihazları, sensörleri ve sistemleri birbirine bağlar. Bilgisayar Ağları Mühendisliği, bu ağların kurulması, yönetilmesi ve bakımının yapılmasında kritik bir role sahiptir.

Veri İletişimi: Akıllı şehirlerde toplanan verilerin işlenmesi ve analizi için güvenilir ve hızlı veri iletişimi gereklidir. Bilgisayar ağları mühendisleri, veri akışını optimize etmek ve veri iletimindeki gecikmeleri en aza indirmek için ağları tasarlar ve yönetir.

Sistem Mühendisliği:


Entegre Sistem Tasarımı: Sistem Mühendisliği, akıllı şehir projelerindeki çeşitli bileşenleri ve sistemleri entegre etmek için gereklidir. Bu, trafik yönetim sistemleri, güvenlik sistemleri, enerji yönetim sistemleri gibi farklı sistemlerin birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlar.

Sistem Optimizasyonu ve Verimliliği: Sistem mühendisleri, sistemlerin verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için gereken süreçleri, araçları ve metodolojileri geliştirir. Bu, akıllı şehirlerin daha etkin ve maliyet açısından verimli olmasına katkı sağlar.

Sistem Güvenilirliği ve Sürdürülebilirliği: Sistem Mühendisliği, akıllı şehir projelerinin uzun vadeli sürdürülebilirliğini ve güvenilirliğini sağlamak için de önemlidir. Bu, sistemlerin sürekli bakımını, güncellenmesini ve iyileştirilmesini içerir.

Bu iki mühendislik alanının birleşimi, akıllı şehir projelerinin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlar. Bilgisayar Ağları Mühendisliği, şehir genelindeki cihaz ve sistemler arasında güvenli ve etkili bir iletişim ağı kurarken, Sistem Mühendisliği, bu çeşitli bileşenlerin entegre edilmesi ve optimizasyonunu sağlar. Böylece, akıllı şehirler daha bağlantılı, verimli ve kullanıcı dostu hale gelir.


Akıllı Şehirler projeleri ile Computer Hardwares  Engineering  arasında nasıl bir bağ vardır?

Akıllı Şehirler projeleri ile Bilgisayar Donanımı Mühendisliği (Computer Hardware Engineering) arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Akıllı şehir projelerinin başarılı uygulanması, güçlü ve güvenilir bilgisayar donanımlarına büyük ölçüde bağlıdır. Bu ilişkinin temel yönleri şunlardır:


Sensörler ve Cihazlar: Akıllı şehirler, çevresel koşulları izlemek, trafik akışını takip etmek ve enerji kullanımını ölçmek için çeşitli sensörler ve IoT (İnternet Üzerinden Bağlantılı Nesneler) cihazlarına bağımlıdır. Bu cihazlar, Bilgisayar Donanımı Mühendisliği tarafından tasarlanır ve geliştirilir.


Veri Toplama ve İletişim Donanımları: Akıllı şehirlerde toplanan verilerin işlenmesi ve iletimi için gerekli olan ağ ekipmanları (yönlendiriciler, switchler, veri merkezi donanımları vb.) bilgisayar donanımı mühendisleri tarafından tasarlanır ve geliştirilir.


Güvenlik Donanımları: Akıllı şehir projelerinde kullanılan güvenlik kameraları, erişim kontrol sistemleri ve diğer güvenlik donanımları, fiziksel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynar. Bu donanımların tasarımı ve geliştirilmesi, Bilgisayar Donanımı Mühendisliği alanının bir parçasıdır.


Enerji Verimliliği ve Sürdürülebilirlik: Akıllı şehirler, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için tasarlanmış donanımlara ihtiyaç duyar. Bu, enerji tüketimini azaltacak ve uzun ömürlü donanımların geliştirilmesini gerektirir, bu da Bilgisayar Donanımı Mühendisliği'nin bir odak noktasıdır.


Uygulama Özelleştirilmesi ve Entegrasyonu: Akıllı şehir projeleri, özel donanım çözümlerine ihtiyaç duyabilir. Bu, özel sensörlerin, aktüatörlerin ve diğer cihazların tasarımını ve entegrasyonunu içerir. Bu tür özelleştirilmiş donanım çözümleri, Bilgisayar Donanımı Mühendisliği uzmanlığını gerektirir.


Dayanıklılık ve Güvenilirlik: Akıllı şehir donanımları, genellikle zorlu dış mekan koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu, yüksek sıcaklıklara, neme ve diğer çevresel faktörlere karşı dayanıklı donanımların geliştirilmesini gerektirir.


Özetle, Bilgisayar Donanımı Mühendisliği, akıllı şehir projelerinin temel bileşenlerini tasarlamak ve geliştirmek için kritik bir rol oynar. Bu donanımlar, akıllı şehirlerin verimli, güvenilir ve sürdürülebilir bir şekilde işlemesini sağlar.


Akıllı Şehirler projeleri ile Project Management arasında nasıl bir bağ vardır?


Akıllı Şehirler projeleri ile Proje Yönetimi (Project Management) arasında doğrudan ve önemli bir bağlantı vardır. Akıllı Şehirler, genellikle karmaşık ve çok disiplinli projeler olduğundan, bu tür projelerin başarılı bir şekilde yönetilmesi ve uygulanması etkili proje yönetimi becerilerini gerektirir.


Kapsam ve Planlama: Akıllı Şehir projeleri, geniş bir kapsama sahip olabilir ve bu projelerin başarıyla tamamlanması, detaylı planlama gerektirir. Proje yönetimi, proje kapsamını belirlemeye, hedefleri ve hedef tarihleri belirlemeye ve kaynakların etkin bir şekilde tahsis edilmesine yardımcı olur.


Risk Yönetimi: Akıllı Şehir projeleri, teknolojik zorluklar, bütçe sınırlamaları ve çevresel faktörler gibi çeşitli riskleri barındırır. Proje yönetimi, bu riskleri belirlemeye, değerlendirmeye ve azaltma stratejileri geliştirmeye yardımcı olur.


Paydaş Yönetimi: Akıllı Şehir projelerinde birçok paydaş bulunur, bu da etkili iletişim ve paydaşların beklentilerini yönetme ihtiyacını doğurur. Proje yönetimi, tüm paydaşların ihtiyaçlarını ve beklentilerini dikkate alarak, proje hedeflerine ulaşmak için gerekli uyumu sağlar.


Kaynak Yönetimi: Akıllı Şehir projeleri, finansal kaynaklar, insan kaynakları ve teknolojik araçlar gibi çeşitli kaynakları gerektirir. Proje yönetimi, bu kaynakların verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar.


Kalite Yönetimi: Akıllı şehir projelerinin kalitesi, projenin genel başarısı için kritik öneme sahiptir. Proje yönetimi, kalite kontrol standartlarını ve süreçlerini belirler ve projenin bu standartlara uygun olarak ilerlemesini sağlar.


Zaman Yönetimi: Akıllı Şehir projelerinin zamanında tamamlanması, genellikle kritik öneme sahiptir. Proje yönetimi, etkili zaman yönetimi teknikleri uygulayarak projenin belirlenen süre içinde tamamlanmasına yardımcı olur.


Özetle, etkili proje yönetimi uygulamaları, akıllı şehir projelerinin başarılı bir şekilde planlanmasında, yürütülmesinde ve tamamlanmasında hayati bir role sahiptir. Proje yönetimi, bu tür projelerin karmaşıklığını yönetmek ve çeşitli zorlukların üstesinden gelmek için gerekli araçları ve metodolojileri sağlar.

Motivasyon nedir? İnsan hayatı için neden gereklidir? Motivasyon kaybının ana sebepleri nedir? Motivasyon kaybı kişinin hayatını nasıl değiştirir? Çocukluk dönemi kişinin tüm hayatındaki motivasyonunu nasıl şekillendirir? Motivasyon için önemli olan hijyen faktör ve motivatörler ne anlama gelir? Kişi kendi motivasyonunu artırmak için neler yapabilir? Bir yönetici çalışanını nasıl motive etmeli?



Motivasyon, insanların eylemlerini başlatan, yönlendiren ve sürdüren içsel ve dışsal faktörlerin toplamıdır. İnsan hayatı için bu kadar önemli olmasının sebebi, motivasyonun hedeflere ulaşma, ihtiyaçları karşılama ve istekleri gerçekleştirme sürecindeki itici güç olmasıdır.


Motivasyon Nedir?


Motivasyon, bireylerin belirli bir amaca yönelik olarak harekete geçmesini ve bu hareketi sürdürmesini sağlayan psikolojik süreçtir. İçsel ve dışsal olmak üzere iki temel türü vardır. İçsel motivasyon, kişinin kendi içinden gelen ilgi ve merakla hareket etmesidir; dışsal motivasyon ise dış faktörler ve ödüller tarafından teşvik edilen harekettir.

İnsan Hayatı İçin Neden Gereklidir?


Motivasyon, bireylerin hedeflerine ulaşmalarını, zorlukların üstesinden gelmelerini ve kişisel gelişimlerini sağlar. Ayrıca, yaşam kalitesini ve başarıyı artırır, stresi azaltır ve genel mutluluk duygusunu iyileştirir.

Motivasyon Kaybının Ana Sebepleri:


Yetersiz hedef belirleme, düşük özgüven, başarısızlık korkusu, monotonluk, dengesiz iş-yaşam dengesi, yetersiz ödüllendirme sistemleri ve sosyal destek eksikliği motivasyon kaybının başlıca sebepleri arasındadır.

Motivasyon Kaybı Kişinin Hayatını Nasıl Değiştirir?


Motivasyon eksikliği, düşük verimlilik, mutsuzluk, stres, depresyon ve genel yaşam memnuniyetinde azalma gibi olumsuz etkilere yol açabilir. Ayrıca kişisel ve profesyonel hedeflere ulaşmada zorluklar yaratır.

Çocukluk Dönemi ve Motivasyon:


Çocukluk dönemi, bir bireyin motivasyonunu şekillendirmede kritik bir rol oynar. Bu dönemdeki deneyimler, özgüven, başarıya ulaşma inancı ve motivasyonel yönelimler üzerinde büyük etki bırakabilir.

Hijyen Faktör ve Motivatörler:


Frederick Herzberg'in İki Faktör Teorisi'ne göre, hijyen faktörleri (çalışma koşulları, maaş, iş güvenliği gibi) çalışanların memnuniyetsizliğini önlemeye yöneliktir. Motivatörler ise (başarı, tanınma, işin kendisi gibi) çalışanların motivasyonunu ve iş tatminini artıran faktörlerdir.

Kişisel Motivasyonu Artırma Yöntemleri:


Hedef belirleme, olumlu düşünce geliştirme, özgüven inşası, stres yönetimi, ödüllendirme, ilham alınacak kişileri takip etme ve kişisel gelişime odaklanma kişisel motivasyonu artırmak için kullanılabilir yöntemlerdir.

Yönetici Olarak Motivasyon Artırma:


Yöneticiler, çalışanlarını motive etmek için açık iletişim, gerçekçi hedefler belirleme, olumlu geri bildirim, takdir etme, çalışanların kişisel ve profesyonel gelişimlerini destekleme ve iyi çalışma ortamı sağlama gibi stratejileri kullanabilirler.

Motivasyon, bireysel ve profesyonel hayatta başarının anahtarlarından biridir. Motive olmuş bireyler, genellikle daha üretken, yaratıcı ve başarılı olurlar. Ayrıca, motivasyon kişisel refah ve memnuniyeti de artırır. İşte bu sebeplerle, hem bireylerin kendi motivasyonlarını yönetmeleri hem de liderlerin ekiplerini motive etme becerileri geliştirmeleri önemlidir.


Motivasyonun Devamlılığı için Öneriler:


Hedeflerin Belirlenmesi ve Gözden Geçirilmesi:


Kişisel ve profesyonel hedeflerin belirlenmesi, motivasyonun sürdürülmesinde kritik bir rol oynar. Hedefler net ve ulaşılabilir olmalı, aynı zamanda zaman zaman gözden geçirilerek güncellenmelidir.

Küçük Başarıların Kutlanması:


Küçük başarıların ve ilerlemelerin kutlanması, motivasyonu canlı tutar. Bu, bireylerin çabalarının fark edildiğini ve değerli olduğunu hissettirir.

Olumlu Ortamların Oluşturulması:


Hem bireysel hem de iş ortamında olumlu ve destekleyici bir atmosferin oluşturulması, motivasyon için elzemdir. Olumlu ilişkiler, destekleyici sosyal çevreler ve sağlıklı çalışma ortamları buna örnek teşkil eder.

Sürekli Öğrenme ve Gelişim:


Kendini sürekli geliştirmek ve yeni beceriler kazanmak, motivasyonu artıran önemli faktörlerdendir. Bu, bireyin kendine olan güvenini ve yetkinliğini artırır.

Zorlukların Üstesinden Gelme Stratejileri:


Zorluklar ve engeller kaçınılmazdır, ancak bu durumlarla başa çıkma stratejilerini geliştirmek, motivasyonu korumak için önemlidir. Bu, problem çözme becerilerini, esnekliği ve dayanıklılığı kapsar.

Kendine Zaman Ayırma:


Bireylerin kendi ilgi alanlarına ve hobilerine zaman ayırması, iş ve kişisel yaşam arasında sağlıklı bir denge kurmaları motivasyonu destekler.

Motivasyon, hayatın her alanında önemli bir rol oynar ve bireylerin mutluluğu, başarısı ve genel yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, hem bireysel hem de profesyonel düzeyde motivasyonu artırmaya yönelik stratejilerin benimsenmesi ve uygulanması hayati önem taşır.

Senior Software Engineer olarak Machine Learning alanında uzmanlaşmak istiyorum



Senior Software Engineer olarak Machine Learning (ML) alanında uzmanlaşmak, teknoloji sektöründeki en heyecan verici ve hızla büyüyen alanlardan biridir. Bu yolda ilerlemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:


Temel Bilgileri Öğrenin: Python gibi bir programlama dilinde yetkin olmanız gerekiyor. Ayrıca, istatistik ve lineer cebir gibi temel matematik bilgileri de önemlidir.


Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme Konularını Öğrenin: Çeşitli online kurslar ve kitaplar aracılığıyla makine öğrenmesi ve derin öğrenme teorilerini, algoritmalarını öğrenebilirsiniz. Örnek olarak Coursera, Udacity ve edX gibi platformlardaki kursları inceleyebilirsiniz.


Pratik Yapın: Kendi projelerinizi geliştirerek veya açık kaynak projelere katkıda bulunarak bilgilerinizi pekiştirebilirsiniz. Kaggle gibi platformlarda gerçek dünya veri setleri üzerinde çalışmak da iyi bir pratik olabilir.


Uzmanlık Alanı Seçin: Makine öğrenmesi geniş bir alan olduğu için, doğal dil işleme, bilgisayarlı görü, öneri sistemleri gibi bir alt alanda uzmanlaşabilirsiniz.


Yenilikleri Takip Edin: ML alanı sürekli gelişmekte olduğu için, araştırma makalelerini okumak ve konferanslara katılmak önemlidir.


Soft Skills Geliştirin: Proje yönetimi, takım çalışması ve iletişim becerileri gibi soft skills, bir ML projesinin başarısında önemli bir rol oynar.


Networking Yapın: Diğer profesyonellerle bağlantı kurmak, yeni fırsatlar ve iş birlikleri için kapılar açabilir.


Bu süreçte sabırlı ve tutarlı olmak önemlidir. Makine öğrenmesi karmaşık bir alan olduğu için, öğrenme sürecinde zorluklar ve engellerle karşılaşabilirsiniz. Ancak bu zorlukların üstesinden gelmek, uzun vadede size değerli deneyimler ve beceriler kazandıracaktır.


Python'da hangi kütüphaneleri öğrenmeliyim?


Python'da makine öğrenmesi alanında uzmanlaşmak istiyorsanız, aşağıdaki kütüphaneleri öğrenmek oldukça faydalı olacaktır:


NumPy: Bilimsel hesaplamalar için temel bir kütüphane. Dizi (array) işlemleri, lineer cebir fonksiyonları gibi temel matematiksel işlemler için kullanılır.


Pandas: Veri analizi ve manipülasyonu için kullanılan bir kütüphane. Veri çerçeveleri (dataframes) ile çalışmayı kolaylaştırır ve veri işleme, temizleme gibi işlemleri hızlandırır.


Matplotlib: Veri görselleştirme için kullanılan bir kütüphane. Çizgi grafikler, histogramlar, scatter plotlar gibi birçok farklı türde grafik oluşturmanıza olanak tanır.


Scikit-learn: Makine öğrenmesi algoritmalarını içeren geniş bir kütüphane. Sınıflandırma, regresyon, kümeleme ve boyut indirgeme gibi birçok standart ML algoritmasını barındırır.


TensorFlow ve Keras: Derin öğrenme modelleri oluşturmak ve eğitmek için kullanılan kütüphaneler. TensorFlow, Google tarafından geliştirilmiş düşük seviyeli bir kütüphane iken, Keras ise TensorFlow üzerine kurulu, kullanımı daha kolay yüksek seviyeli bir API sunar.


PyTorch: Facebook tarafından geliştirilen, özellikle araştırma topluluğu tarafından tercih edilen başka bir derin öğrenme kütüphanesi. Dinamik hesaplama grafikleri ve kolay kullanımı ile bilinir.


Seaborn: Matplotlib tabanlı daha gelişmiş bir görselleştirme kütüphanesi. İstatistiksel veri görselleştirmeler yapmak için kullanılır.


SciPy: Bilimsel ve teknik hesaplamalar için kullanılan bir kütüphane. Optimizasyon, lineer cebir, entegrasyon ve istatistik gibi daha gelişmiş işlemler için kullanılır.


Bu kütüphaneler, Python'da makine öğrenmesi ve veri bilimi konularında sıkça kullanılır ve temel becerilerinizi geliştirmeniz için mükemmel bir başlangıç noktası sunar. Her birini öğrenmek zaman alacaktır, ancak bu süreçte pratik yapmak ve gerçek dünya verileri üzerinde çalışmak becerilerinizi hızla geliştirecektir.


Veri temizleme, düzenleme işleme öğrenmek için ne yapmalıyım?


Veri temizleme ve düzenleme (data cleaning and preprocessing) becerilerini geliştirmek, makine öğrenmesi ve veri bilimi projelerinin başarısında kritik bir öneme sahiptir. İşte bu becerileri öğrenmek için atabileceğiniz adımlar:


Temel Kavramları Anlayın: Veri temizleme ve işleme süreçlerini anlamak için temel kavramları öğrenin. Bunlar arasında eksik veri işleme, aykırı değerlerin tespiti ve işlenmesi, veri dönüşümü ve normalizasyon gibi konular bulunmaktadır.


Python Kütüphanelerini Öğrenin: Pandas ve NumPy gibi Python kütüphaneleri, veri temizleme ve düzenleme işlemleri için temel araçlardır. Bu kütüphanelerin temel fonksiyonlarını ve kullanım şekillerini öğrenmek önemlidir.


Online Kurslar ve Eğitimler: Udemy, Coursera ve edX gibi platformlarda veri temizleme ve işleme üzerine birçok kurs bulabilirsiniz. Bu kurslar, konuyu adım adım öğrenmenize yardımcı olur.


Kitaplar ve Öğretici İçerikler: "Python for Data Analysis" (Wes McKinney) gibi kitaplar, Pandas ve veri analizi konularında derinlemesine bilgi sunar. Ayrıca çevrimiçi bloglar ve öğretici makaleler de bu konuda yardımcı olabilir.


Pratik Yapın: Gerçek dünya veri setleriyle çalışmak, öğrendiklerinizi pekiştirmenin en iyi yoludur. Kaggle gibi platformlarda bulunan veri setleri üzerinde çalışarak pratik yapabilirsiniz.


Projeler Üzerinde Çalışın: Kendi projelerinizi başlatmak veya mevcut projelere katılmak, gerçek dünya senaryolarında veri temizleme ve düzenleme becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olacaktır.


Topluluklarla Bağlantı Kurun: Veri bilimi topluluklarına katılarak deneyimlerinizi paylaşabilir ve diğerlerinden öğrenebilirsiniz. Reddit, Stack Overflow ve GitHub, bu konuda iyi kaynaklardır.


Veri Temizleme ve İşleme Projelerini İnceleyin: GitHub gibi platformlarda yayınlanmış projeleri incelemek, gerçek dünya uygulamalarını görmek ve farklı yaklaşımları öğrenmek için iyi bir fırsattır.


Unutmayın, veri temizleme ve düzenleme süreci projeden projeye değişebilir. Bu nedenle, farklı türdeki veri setleriyle çalışmak ve çeşitli senaryolarda deneyim kazanmak önemlidir. Pratik yapmak ve sürekli öğrenmek, bu alandaki becerilerinizi geliştirecektir.


Makine öğrenmesi için Apache Spark gibi destekleyici uygulamalar ve çerçeveler nelerdir?


Makine öğrenmesi projelerinde büyük veri işleme ve analizi için kullanılan Apache Spark gibi destekleyici uygulamalar ve çerçeveler, karmaşık hesaplamaları ve veri işleme görevlerini hızlandırmak için kritik öneme sahiptir. İşte makine öğrenmesi için sıklıkla kullanılan bazı popüler araçlar ve çerçeveler:


Apache Spark: Büyük veri işleme ve analizi için kullanılan, hız ve verimlilik açısından optimize edilmiş bir açık kaynaklı dağıtık işleme sistemi. Spark, büyük veri kümeleri üzerinde hızlı işleme ve analiz yapma yeteneğiyle bilinir. Ayrıca, Spark MLlib modülü makine öğrenmesi algoritmalarının bir koleksiyonunu içerir.


Hadoop: Büyük veri setlerinin depolanması ve işlenmesi için kullanılan başka bir açık kaynaklı çerçeve. Hadoop, dağıtık sistemlerde veri depolama (HDFS) ve işleme (MapReduce) için kullanılır.


TensorFlow Extended (TFX): TensorFlow tabanlı makine öğrenmesi modellerinin üretim ortamlarında kullanımı için tasarlanmış bir platform. Veri doğrulama, modelleme, dağıtım ve izleme gibi makine öğrenmesi iş akışının çeşitli aşamalarını destekler.


Dask: Büyük veri işleme için Python'a paralel işleme kabiliyetleri ekleyen bir araç. NumPy, Pandas ve Scikit-Learn ile uyumludur ve bu kütüphanelerin kullanımını büyük veri kümeleri üzerinde genişletir.


Apache Kafka: Gerçek zamanlı veri akışı işleme için kullanılan bir dağıtık yayın-abone (publish-subscribe) mesajlaşma sistemi. Kafka, yüksek hacimli veri akışlarını işlemek ve makine öğrenmesi sistemlerine beslemek için sıklıkla kullanılır.


Kubeflow: Kubernetes üzerinde çalışan makine öğrenmesi iş yüklerini yönetmek için kullanılan bir araç. Model eğitimi, dağıtımı ve iş akışlarının yönetimi için kullanışlıdır.


Airflow: Veri işleme iş akışlarını (pipelines) planlamak, düzenlemek ve izlemek için kullanılan bir araç. Makine öğrenmesi projelerinde, veri hazırlama ve işleme iş akışlarını otomatikleştirmek için kullanılır.


MLflow: Makine öğrenmesi projelerinin yaşam döngüsünü yönetmek için kullanılan bir platform. MLflow, model eğitimi, deney takibi ve model dağıtımı gibi süreçleri yönetmeyi kolaylaştırır.


Bu araçlar ve çerçeveler, makine öğrenmesi projelerinde veri işleme, model eğitimi ve dağıtımı gibi çeşitli görevleri daha verimli ve yönetilebilir hale getirir. Her birinin özellikleri ve kullanım alanları farklıdır, bu yüzden projenizin gereksinimlerine en uygun olanları seçmek önemlidir.


2022 ve 2023 basımı önerebileceğin kitaplar nelerdir?


2022 ve 2023 yıllarında basılan ve makine öğrenmesi, veri bilimi ve ilgili teknolojiler üzerine önerebileceğim bazı güncel kitaplar şunlardır:


"Hands-On Machine Learning with Scikit-Learn, Keras, and TensorFlow" (2nd Edition) - Aurélien Géron: Bu kitap, pratik uygulamalarla makine öğrenmesini ve derin öğrenmeyi öğretmek için mükemmeldir. Scikit-Learn, TensorFlow ve Keras kullanılarak çeşitli tekniklerin nasıl uygulanacağını adım adım anlatır.


"Python for Data Analysis" (3rd Edition) - Wes McKinney: Veri analizi için Python kullanımına odaklanır ve özellikle Pandas kütüphanesine derinlemesine bir bakış sunar. Veri manipülasyonu, temizleme ve görselleştirme konularında kapsamlı bilgiler içerir.


"Deep Learning for Coders with fastai and PyTorch: AI Applications Without a PhD" - Jeremy Howard ve Sylvain Gugger: Bu kitap, fastai kütüphanesi ve PyTorch kullanarak derin öğrenme modellerini nasıl geliştireceğinizi gösterir. Derin öğrenmeye pratik bir yaklaşım sunar ve teknik detaylarla dengeli bir biçimde ilerler.


"Introduction to Machine Learning with Python: A Guide for Data Scientists" - Andreas C. Müller & Sarah Guido: Makine öğrenmesine giriş yapmak isteyen veri bilimcileri için iyi bir kaynaktır. Scikit-Learn kullanımına odaklanarak temel kavram ve teknikleri açıklar.


"Practical Statistics for Data Scientists: 50+ Essential Concepts Using R and Python" (2nd Edition) - Peter Bruce, Andrew Bruce, ve Peter Gedeck: İstatistiksel yöntemlerin veri bilimi bağlamında nasıl kullanılacağını gösterir. R ve Python örnekleri ile istatistiksel kavramları anlamak için pratik bir rehberdir.


"The Hundred-Page Machine Learning Book" - Andriy Burkov: Makine öğrenmesinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kısa ve öz bir şekilde anlatan bu kitap, özellikle zamanı kısıtlı olan okuyucular için idealdir.


"AI and Machine Learning for Coders: A Programmer's Guide to Artificial Intelligence" - Laurence Moroney: Bu kitap, programlama deneyimi olan ancak AI ve makine öğrenmesine yeni başlayanlar için yazılmıştır. Temel kavramları ve TensorFlow kullanımını anlatır.


Bu kitaplar, makine öğrenmesi ve veri bilimi alanlarında hem teorik temelleri hem de pratik uygulamaları kapsar. Alanınıza ve ilgi düzeyinize göre bu kitaplardan bir veya birkaçını seçebilirsiniz. Özellikle hızlı değişen bu alanda güncel kalmak için yeni baskıları ve en son yayınları takip etmek önemlidir.


2022 ve 2023 yapımı önerebileceğin kurslar nelerdir?


2022 ve 2023 yıllarında sunulan, makine öğrenmesi, veri bilimi ve ilgili teknolojiler üzerine önerebileceğim bazı popüler ve güncel çevrimiçi kurslar şunlardır:


Coursera - "Machine Learning" by Andrew Ng: Bu kurs, makine öğrenmesinin temellerini anlatır ve geniş bir popülerliğe sahiptir. Andrew Ng, Stanford Üniversitesi'nde verdiği bu dersi Coursera üzerinden geniş bir kitleye ulaştırmaktadır.


Coursera - "Deep Learning Specialization" by Andrew Ng: Derin öğrenme konusunda temel becerileri ve teorileri kapsayan bir dizi kurs. Sinir ağları, yapay sinir ağlarında yapılandırma, makine öğrenmesi projeleri için stratejiler gibi konuları içerir.


Udemy - "Complete Machine Learning and Data Science: Zero to Mastery": Veri bilimi ve makine öğrenmesine sıfırdan başlayanlar için tasarlanmış kapsamlı bir kurs. Python programlama, veri analizi, makine öğrenmesi, derin öğrenme gibi temel konuları içerir.


Udacity - "Data Scientist Nanodegree": Veri bilimi becerilerini ve makine öğrenmesi temellerini kapsayan bir program. Proje tabanlı bir yaklaşım benimser ve öğrencilerin gerçek dünya veri setleri üzerinde çalışmalarını sağlar.


edX - "MicroMasters Program in Statistics and Data Science" by MIT: Bu MicroMasters programı, MIT tarafından sunulan ve istatistik, veri bilimi ve makine öğrenmesini kapsayan kapsamlı bir kurs dizisidir.


DataCamp - "Machine Learning Scientist with Python": Python kullanarak makine öğrenmesi konularında uzmanlaşmak isteyenler için tasarlanmış bir dizi kurs. Pratik egzersizlerle dolu bu kurs, öğrencilere teorik bilgiyi gerçek dünya verileri üzerinde uygulama fırsatı sunar.


Pluralsight - "Python for Data Scientists": Veri bilimcileri için Python programlama dilinin temellerini ve ileri düzey tekniklerini anlatan bir kurs. Veri analizi ve manipülasyonu, veri görselleştirme ve makine öğrenmesi gibi konulara değinir.


fast.ai - "Practical Deep Learning for Coders": Derin öğrenme konusuna pratik bir yaklaşım sunan bu kurs, öğrencilere hızlı bir şekilde derin öğrenme modelleri oluşturma ve eğitme becerileri kazandırmayı hedefler.


Bu kurslar, hem başlangıç seviyesindeki bireyler için temel bilgileri sunar hem de ileri düzey öğrencilere daha derinlemesine bilgiler sağlar. Özellikle bu alandaki hızlı gelişmeleri takip etmek için bu tür güncel ve popüler kursları tercih etmek faydalı olacaktır.

Makine ve Düşünce: YAPAY ZEKA, Ekonomik Büyüme ve Yapay Zeka | Objet a — Yalın Alpay

 







Zeka, dünyadaki varlıklar, nesneler ve ilişki ağları üzerinde korelasyonlar kurar ve bu korelasyonları neden-sonuç ilişkileriyle ilişkilendirmeye çalışır.
Zeka, tahmin yapma yeteneği olan bir öngörü makinesidir ve belirsizlikle başa çıkmak için kullanılır.
Dış dünyayı zihinde temsil etmek, sembolleştirmek ve tahminlerde bulunmak zekanın işlevlerindendir.
Zeka, ilişki ağlarını analiz ederek korelasyonları tespit eder ve neden-sonuç ilişkileri kurmaya çalışır.
İnsanlar dünyayı tahminlerle anlarlar ve bu tahminler belirsizlikle başa çıkmalarına yardımcı olur.
11:14 Zeka, isabetli tahminler üretebilme kapasitesi sunar ve yapay zekanın temel yöntemleri sinir ağlarına dayanır ve büyük veri analiziyle korelasyonlar oluşturur.
12:32 Zihin dili, dünyadaki tek dil değildir ve yapay zeka, dijital dünyada sonsuz kombinasyonlarla her şeye bir isim verebilir.
16:13 İnsanlar sınırlı bir sözcük haznesiyle dünyayı ifade ederlerken, bilgisayarlar 0 ve 1'lerle sonsuz temsil yaratabilir.
20:29 Bilgisayarlar verileri unutmadan saklar, ancak insanlar verileri kısa sürede unutabilirler ve yanlış hatırlayabilirler.
27:13 Teknolojik dönüşümler, toplumları etkileyen birçok değişiklik ve yan etki getiriyor.
30:45 Gutenberg Matbaası'nın ortaya çıkması, veri patlamasını başlatarak insanların daha fazla bilgiye erişimini sağlıyor.
32:59 Bir konu hakkında çok okumak, bilgi düzeyinde ciddi bir fark yaratabilir.
33:12 İnsanlar önceleri sınırlı veriyle dünyayı anlamaya çalışıyorlardı, ancak teknoloji ve bilgi birikimi hızla arttı.
34:25 Bilgi birikimi artık tek bir kişi tarafından işlenemeyecek kadar büyük hale geldi, uzmanlık alanları ve fakülteler çeşitlendi.
35:18 20. yüzyılın başlarında dünya, farklı uzmanlık alanları ve düşünce ekolleri nedeniyle farklı öngörüler üreten insanlarla doluydu.
37:20 Bilgisayarlar ve internet, yeni bir dijital dünya yarattı, bu dünyada her şey daha kolay, zahmetsiz ve risksiz hale geldi.
42:14 Yapay Zeka, elektronik veriyi işleme ve analiz etme kapasitesi sayesinde dünyayı anlamayı daha erişilebilir hale getirdi.
44:01 Yapay Zeka, büyük miktarda veriyi analiz edip korelasyonlar bulma yeteneği ile insan zekasının sınırlarını aşıyor ve soyutlama yeteneğiyle işlem yapıyor.
45:31 Yapay zeka, büyük veri korelasyonlarını analiz ederken algoritmalar kullanmıyor ve önerilerde bulunuyor, ancak bu önerilerin nedenleri insanlar tarafından anlaşılamıyor, bu nedenle yapay zeka bir "kara kutu" olarak adlandırılıyor.
46:55 Yapay zeka, geleneksel düşünce tarzından farklı korelasyonları tanıyabilir ve öngörülerde bulunabilir, ancak bu korelasyonları insanlar anlamakta zorlanabilir.
48:24 Yapay zeka, hukukta ve diğer alanlarda insan tahminlerini geçebilir, ancak bu tahminlerin neden-sonuç ilişkisi üzerine değil, veri korelasyonlarına dayandığını kullanır.
50:23 Yapay zeka, gözetimli ve pekiştirmeli öğrenme yoluyla bilgi edinir ve özellikle otonom araçların davranışlarını tahmin etmek için simülasyonlar kullanır.
52:12 İnsan zekası, Yapay Zeka'dan farklı olarak birkaç örnekten çıkarsamalar yapabilirken, Yapay Zeka daha fazla örneğe ihtiyaç duyar ve bazı ayrıntıları ayırt edebilme yeteneği sınırlıdır.

---

00:00: Teknoloji ve ekonomi arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır, teknolojik gelişmeler ekonomik büyümeyi artırır.
01:13: Teknolojik ilerleme, insanların çalışma saatlerini azaltır, boş vakitlerini artırır ve ekonomik büyümeyi destekler.
05:45: Teknoloji yoksulluğu azaltabilir ve temel ihtiyaçların karşılanmasına yardımcı olabilir.
06:55: Ekonomik memnuniyetsizlik, göreceli zenginlik ve diğer insanların ekonomik durumuyla karşılaştırıldığında ortaya çıkar.
07:23: Her büyük teknolojik değişim, ekonomik sarsılmaları beraberinde getirebilir ve iş dünyasını dönüştürebilir.
09:41: Teknolojik değişimler ekonomide yan değerler ve potansiyeller yaratır, yeni ürünler ve pazarlar ortaya çıkarabilir.
10:36 Yapay Zeka'nın ucuzlaması, onu daha yaygın hale getiriyor ve bu teknolojiyi tamamlayan ürünlerin değerini artırıyor.
11:29 Yapay Zeka, insanların göremediği korelasyonları kurabilir ve hayatımıza daha fazla entegre oluyor.
12:44 Yapay Zeka, neden-sonuç ilişkisi kuramıyor, bu nedenle insanlarla birlikte kullanılması gerekiyor.
13:35 Verinin değeri, Yapay Zeka'nın ucuzlamasıyla artıyor ve veri analizi, tahmin, ve hikaye anlatımı daha önemli hale geliyor.
15:00 DeepL gibi Yapay Zeka araçları, dil engellerini kaldırarak iş dünyasına ve girişimcilere büyük fayda sağlayabilir.
19:37 Sanallaşma, hayatımıza yeni olanaklar ve erişim alanları ekliyor, ancak olumsuzlama olmak zorunda değil. Yapay Zeka, hayatımıza yeni protezler ekliyor.
21:20 Sanayi devrimi sonrasında ortaya çıkan orta sınıf, operasyonel işlerin devamını sağlamak için önemliydi, ancak bilgisayarlar bu rolü büyük ölçüde üstlendi.
Bilgisayarlar, rutin işlerden daha yaratıcı işlere kaymanın önünü açtı ve girişimciliği teşvik etti.
Yapay Zeka, gözle görülmeyen korelasyonları keşfetmek için kullanılıyor ve yeni iş fırsatları yaratıyor.
Girişimciler için yapay zeka, yeni fırsatlar ve avantajlar sunuyor, işleri daha verimli hale getiriyor.
Ekonomik büyüme ve yapay zeka ile birlikte, ekran tabanlı yaşam ve tüketim alışkanlıklarında değişiklikler olacak.
Yapay Zeka, ekran tabanlı yaşamın ve işlerin gelişmesine katkıda bulunuyor, ekonomik büyümeyi teşvik ediyor ve dünyanın dört bir yanında yaşamaya olanak sağlıyor.
33:04 Dijitalleşme sayesinde tüm anılarımız ve içeriklerimiz ekranda saklanabilir, bu da insanların herhangi bir yere taşınmasını kolaylaştırabilir.
Yapay Zeka, ekonomiyi genişletirken gıda ve sanayi ürünlerinin daha ucuz olmasını sağlayabilir.
Elektrik tüketimi artışıyla çevre kirliliği azalabilir, ancak gözetim toplumu ve yapay zeka arasındaki ilişki gelecekte tartışılacak bir konu olabilir.

Modern Dünyada Girişimcilik

 





00:00 🎙️ Giriş ve Profesör Pınar Özcan'ın tanıtımı

Girişimcilik ve inovasyon üzerine Oxford Üniversitesi'nden Profesör Pınar Özcan'ın katılımı,
Pınar Hanım'ın girişimcilik, inovasyon, fintech, yapay zeka gibi alanlardaki çalışmaları ve ödülleri.
01:32 🌐 Dijital Devrim ve Ekosistem Değişiklikleri

Modern dünyada teknolojinin önem kazanması ve dijitalleşme,
Tüketicilerin veri toplama alışkanlıklarının artması ve veri analizinin önemi,
Büyük şirketlerin datayı kullanma sorunları ve açık bankacılığın önemi.
06:13 📊 Data Odaklı Girişimcilik

Girişimcilikte risk alma ve farklı değer yaratma önemi,
Veri odaklı girişimciliğin yükselişi ve dataya erişim sağlama,
Açık bankacılık ve datanın girişimciler için fırsatları.
09:38 📊 Data ve regülasyonlar

Veri odaklı girişimciliğin büyük bir sorunu, küçük girişimcilerin regülasyonlarla başa çıkma zorluğu,
Küçük işletmelerin regülasyonları etkileme yöntemleri ve derneklerin rolü,
Politik, sosyal ve hukuki faktörlerin pazarı etkileyen bilgilere nasıl erişileceği.
15:14 🌐 Veri odaklı b2b girişimcilik

Girişimcilerin sadece tüketicilere değil, büyük şirketlere de hizmet sunma fırsatları,
Veri analizi yetenekleriyle büyük şirketlere nasıl yaklaşılabileceği,
B2b girişimlerin artan önemi ve zorlukları.
17:33 💼 Sas (Software as a Service) girişimleri

Büyük şirketlere yazılım hizmeti sunmanın avantajları ve zorlukları,
Sas iş modelinin büyük şirketler için önemi,
Sas girişimlerin büyük şirketler tarafından nasıl kullanıldığı ve etkileyici olmadaki zorluklar.
19:07 🎙️ Soruların Yönetimi

Soruları sohbet kutusundan sorabilirsiniz.
Eğitim teknolojisi (edtech) girişimleri için SAS Platformu çalışmaları yapılıyor.
20:03 🧠 No Code ve Kod Kullanımı

"No Code" kavramı geniş bir kavramdır, büyük şirketler için algoritma kullanımından, kod kullanımına kadar farklı anlamlar taşır.
Farklı seçeneklerin riskleri vardır, ve bu riskleri değerlendirmek önemlidir.
21:08 💼 Değer Yaratma ve Pazarlama

Ürün veya hizmetin doğru bir şekilde müşterilere anlatılması ve değerinin açıklanması, pazarlamada kritik öneme sahiptir.
Müşterilerin alışkanlıklarını değiştirmesi gerekiyorsa, bu sürecin yönetilmesi gerekebilir.
22:19 📊 Fikirlerin Değerlendirilmesi

Ürün veya fikirlerin değerli olduğundan emin olmak için iki ana aşama vardır: Hedef kitlenin doğru belirlenmesi ve ürünün müşterilere nasıl fayda sağladığının anlatılması.
24:46 📈 B2B Pazarlama ve Eğitim

B2B pazarlamada, hedef kitlenin kim olduğunu belirlemek ve ayrıştırmak zor olabilir, çünkü satın alan, kuran ve kullanan farklı olabilir.
Ürünün kullanıcı deneyimini sağlamak için eğitim ve sürekli destek önemlidir.
26:04 🌐 Minimum Viable Product (MVP) ve Teknoloji Atlamaları

MVP, kullanılabilir ilk ürünü temsil eder ve bu ürünün yaratma süreci önemlidir.
Gelecekteki teknoloji atlamaları, mevcut MVP ile uyumsuzluk yaratabilir ve dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekebilir.
28:08 💼 MVP'nin Tanımı ve Önemi

MVP (Minimum Viable Product), bir ürünün ne zaman yeterli olduğunu belirlemek için önemlidir.
MVP'nin çizgisini belirlemek, ürün geliştirmede kritik bir karardır.
Çizginin iki tarafında farklı yaklaşımlar ve örnekler bulunmaktadır.
31:04 🚀 B2C ve B2B İş Modellerinin Avantajları ve Dezavantajları

B2C (Business to Consumer) ve B2B (Business to Business) iş modelleri arasındaki farkları anlamak önemlidir.
B2C'de tüketicinin dikkatini çekmek zorlaşabilir, ancak ciddi bir ihtiyaç karşılama potansiyeli vardır.
B2B işbirlikleri daha fazla zaman ve strateji gerektirir ve şirketler arası politikalar önemli bir etkendir.
36:46 💰 Nakit Kazanımı ve İş Fikri Seçimi

İş fikri seçimi, uygulanabilirlik ve karlılık göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.
Büyük şirketlerle çalışırken nakit akışı sorunları yaşanabilir, bu da girişimcileri zorlayabilir.
Yatırım kararı iş planının karlılık rakamlarına dayalı olarak verilmelidir.
37:27 💡 Fikir Seçimi ve Uygulanabilirlik

Girişimciler için fikir seçerken, teknolojik uygulanabilirliği ve pazar araştırmalarının önemli olduğu,
Teknolojik mümkünlük, kullanım kolaylığı ve müşteri taleplerini anlamanın kritik olduğu,
Girişimlerin kendi başına veya büyük bir şirket içinde farklı zorluklarla karşılaştığına dikkat çekiliyor.
39:18 💰 Karlılık ve Fiyatlandırma Stratejisi

Bir ürünün en fazla ne kadar satılabileceğinin ve minimum ne kadar ödenebileceğinin belirlenmesinin önemli olduğu,
Fiyatlandırma stratejisinin belirlenmesi için pazar araştırmalarının gerektiği,
Fiyatlandırmanın girişimciler için zorlu bir karar olduğu vurgulanıyor.
42:17 📱 Süper App'ler ve Çoklu Hizmetler

Süper App'lerin birçok farklı hizmeti aynı uygulama içinde sunan platformlar olduğu,
Bu tür platformların evriminin önemli olduğu ve her uygulamanın süper olamayabileceği,
Veriye hakim olmanın ve kullanıcı ihtiyaçlarını anlamanın süper App'lerin gelişmesine katkı sağladığı belirtiliyor.
45:28 🌐 Yatırım ve Finansal Kaynaklar

Girişimcilerin finansal kaynaklara erişimini nasıl sağlayacaklarını düşünmelerinin önemli olduğu,
Yatırım almak için yatırım turuna çıkmanın ve yatırımcılarla iletişim kurmanın gerektiği,
Yatırım almanın girişimciler için önemli bir destek olduğu vurgulanıyor.
46:40 💰 Girişimcilerin Yatırım Alma Süreci

Girişimciler, yatırım almak için farklı aşamalarda yatırımcılara ulaşmalıdır.
Seed funding (çekirdek yatırım), ilk ürünün geliştirilmesi için önemlidir.
Yatırım almak zaman alır ve kurucuların diğer işlere ayırabileceği zamanı sınırlayabilir.
47:45 🌐 Uluslararası Pazarda Büyüme

Girişimcilerin başka pazarlara açılması için doğru zamanı belirlemek önemlidir.
İki pazar arasındaki farkları anlamak ve kategorilere göre kararlar vermek gerekir.
Kendi ülkenizde ne kadar başarı elde ettiğinizi değerlendirmek ve rakipleri yenmek önemlidir.
54:01 💡 Değer Yaratma ve Kaynaklar

Değer yaratmak için ne kadar kaynağa ihtiyaç duyulduğunu anlamak önemlidir.
Pazarlama, tüketicilere ulaşmak için önemli bir faktördür.
Başlangıçta daha düşük maliyetlerle başlamak ve yavaşça büyümek mümkündür.


Türkiye İş Bankası 30 Ocak – 3 Şubat tarihleri arasında, Gaziemir Fuar İzmir’de düzenlenecek 19. Agroexpo Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Fuarı


Türkiye İş BankasıTürkiye İş Bankası

"30 Ocak – 3 Şubat tarihleri arasında, Gaziemir Fuar İzmir’de düzenlenecek 19. Agroexpo Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Fuarı’nda yerimizi alıyoruz!

 

HOL A 2022 numaralı standımızda akıllı tarım çözümlerinden sulama yöntemlerine, tarım gündeminden süt hayvancılığında verim artırıcı yeni nesil teknolojilere ve tarım teknolojileri girişimleri üzerine konuşacağımız etkinliklerimize davetlisiniz."














Wardley Maps nedir? Örnek bir senaryo ile anlat. SSS ve Cevapları



Wardley Haritaları, iş stratejilerini anlamak ve geliştirmek için kullanılan bir araçtır. Simon Wardley tarafından geliştirilmiştir. Bu haritalar, bir işletmenin veya ürünün değer zincirini ve bunun pazardaki konumunu görselleştirmeyi amaçlar. Wardley Haritaları, karmaşık organizasyonel yapıları ve pazar dinamiklerini anlamayı kolaylaştırır ve daha stratejik kararlar almayı destekler.






Wardley Haritalarının temel özellikleri şunlardır:


Değer Zinciri Analizi: Haritalar, bir ürün veya hizmeti oluşturmak için gerekli bileşenleri ve etkileşimleri gösterir. Bu, bir organizasyonun hangi alanlara odaklanması gerektiğini belirlemesine yardımcı olur.


Piyasa Olgunluğu: Haritalar, bileşenlerin piyasadaki olgunluk seviyelerini (örneğin, emtia, özelleştirilmiş ürün, vb.) gösterir. Bu, inovasyon fırsatlarını ve rekabet avantajlarını belirlemeye yardımcı olur.


Stratejik Planlama: Haritalar, pazar değişikliklerine ve teknolojik gelişmelere göre stratejik planlama yapılmasını sağlar. Organizasyonlar, bu haritaları kullanarak daha bilinçli kararlar alabilir ve kaynaklarını daha etkili bir şekilde yönlendirebilir.


Görselleştirme ve İletişim: Kompleks yapıları ve stratejileri görsel bir format aracılığıyla sunarak, paydaşların anlamasını ve stratejik tartışmalara katılmasını kolaylaştırır.


Wardley Haritaları, özellikle teknoloji ve yazılım endüstrisinde, ancak aynı zamanda çeşitli sektörlerdeki organizasyonlar tarafından da kullanılmaktadır. Bu araç, rekabetçi bir ortamda avantaj sağlamak ve sürekli değişen pazar koşullarına uyum sağlamak isteyen iş liderleri ve stratejistler için değerlidir.


Örnek bir senaryo ile anlat


Elbette, örnek bir senaryo üzerinden Wardley Haritaları'nın nasıl kullanıldığını açıklayayım:


Senaryo: Akıllı Ev Güvenlik Sistemi


Bir teknoloji şirketi, akıllı ev güvenlik sistemleri üretmek ve pazarlamak istiyor. Bu ürün, evlerdeki güvenlik kameralarını, sensörleri ve akıllı kilitleme sistemlerini bir mobil uygulama üzerinden kontrol edilebilen bir ağa ile entegre edecek.


1. Değer Zinciri Analizi:


Kullanıcı İhtiyaçları: Güvenlik, kullanım kolaylığı, erişilebilirlik.

Ürün Bileşenleri: Güvenlik kameraları, hareket sensörleri, akıllı kilitler, mobil uygulama, bulut depolama ve veri işleme hizmetleri.

Destekleyici Hizmetler: Müşteri hizmetleri, yazılım güncellemeleri, teknik destek.

2. Piyasa Olgunluğu:


Güvenlik Kameraları ve Sensörler: Bu teknolojiler oldukça olgunlaşmış durumda ve emtia olarak kabul edilebilir.

Akıllı Kilitler: Daha yeni bir pazar, ancak hızlı bir şekilde standartlaşıyor.

Mobil Uygulama ve Bulut Hizmetleri: Sürekli gelişen ve yenilenen alanlar.

3. Stratejik Planlama:


Yenilik: Şirket, mobil uygulama ve kullanıcı deneyimi konusunda yenilik yapmayı hedefleyebilir, çünkü bu alan hızlı gelişmekte ve rekabet avantajı sağlayabilir.

İşbirlikleri: Emtia olarak kabul edilen güvenlik kameraları ve sensörler için dış tedarikçilerle işbirliği yapılabilir.

Araştırma ve Geliştirme: Akıllı kilitler gibi yeni teknolojilerde Ar-Ge'ye yatırım yapmak.

4. Görselleştirme ve İletişim:


Wardley Haritası, bu bileşenleri ve onların piyasa olgunluğu seviyelerini görselleştirir.

Harita, hangi alanlara yatırım yapılacağını, hangi ortaklıkların kurulacağını ve pazar stratejisinin nasıl şekilleneceğini gösterir.

Bu senaryoda, şirket, Wardley Haritası kullanarak pazarın mevcut durumunu anlar ve hangi teknolojilere odaklanması gerektiği konusunda bilinçli kararlar alır. Ayrıca, hangi bileşenlerin iç kaynaklarla geliştirileceğini, hangilerinin dış kaynaklarla temin edileceğini ve müşteri ihtiyaçlarını nasıl daha iyi karşılayabilecekleri konusunda stratejik planlar yapar. Bu süreç, şirketin pazardaki konumunu güçlendirir ve rekabetçi avantaj elde etmesine yardımcı olur.


SSS ve Cevapları


Aşağıda, Wardley Haritaları ile ilgili sıkça sorulan sorular (SSS) ve cevapları bulunmaktadır:


1. Soru: Wardley Haritası nedir?


Cevap: Wardley Haritası, işletmelerin ve ürünlerin değer zincirini ve pazardaki konumlarını görselleştirmek için kullanılan bir strateji haritalama aracıdır. Bu haritalar, bir organizasyonun faaliyetlerini ve bunların piyasadaki olgunluk seviyelerini göstererek stratejik planlama yapmayı kolaylaştırır.

2. Soru: Wardley Haritası nasıl oluşturulur?


Cevap: Bir Wardley Haritası oluşturmak için öncelikle kullanıcı ihtiyaçlarını ve ürün veya hizmetin temel bileşenlerini belirlemek gerekir. Daha sonra, bu bileşenlerin piyasadaki olgunluk seviyeleri (örneğin, emtia, özelleştirilmiş ürün, yenilik) ve bağımlılıkları haritada gösterilir.

3. Soru: Wardley Haritaları kimler tarafından kullanılır?


Cevap: İş liderleri, stratejistler, ürün yöneticileri, yazılım geliştiriciler ve genellikle teknoloji odaklı işletmeler tarafından kullanılır. Ancak, her sektörden organizasyonlar bu haritaları stratejik planlama ve karar alma süreçlerinde kullanabilir.

4. Soru: Wardley Haritaları'nın avantajları nelerdir?


Cevap: Bu haritalar, karmaşık iş yapılarını ve pazar dinamiklerini anlaşılır ve görsel bir formatta sunar. Stratejik planlamayı destekler, kaynak dağıtımını optimize eder ve rekabet avantajı elde etmeye yardımcı olur.

5. Soru: Wardley Haritası ile SWOT analizi arasındaki fark nedir?


Cevap: Wardley Haritası, bir organizasyonun iç ve dış bileşenlerinin pazardaki konumunu ve birbirleriyle olan ilişkilerini görselleştirir. SWOT analizi ise bir organizasyonun iç güçlü ve zayıf yönlerini ve dış fırsatlarla tehditleri değerlendirir. Her iki araç da stratejik planlama için kullanılır, ancak farklı perspektifler ve yaklaşımlar sunar.

6. Soru: Wardley Haritaları ile inovasyon nasıl desteklenir?


Cevap: Wardley Haritaları, pazarın mevcut durumunu ve teknolojik gelişmeleri göstererek, yenilikçi fırsatları belirlemeye yardımcı olur. Şirketler, bu haritaları kullanarak hangi alanlarda inovasyon yapabileceklerini ve rekabet avantajı nasıl sağlayabileceklerini daha iyi anlayabilirler.

7. Soru: Wardley Haritaları'nın zorlukları veya sınırlamaları nelerdir?


Cevap: Wardley Haritaları, piyasa verileri ve iç görülere dayanır, bu nedenle yanlış veya eksik bilgilere dayalı olarak oluşturulan haritalar yanıltıcı olabilir. Ayrıca, bu haritaların etkili bir şekilde kullanılabilmesi için belirli bir düzeyde uzmanlık ve anlayış gerektirir.


8. Soru: Wardley Haritası ile iş modeli tuvali (Business Model Canvas) arasında nasıl bir ilişki var?


Cevap: İş modeli tuvali, bir işletmenin temel bileşenlerini ve değer teklifini görselleştirmek için kullanılır. Wardley Haritası ise, bu bileşenlerin pazardaki konumunu ve birbirleriyle olan ilişkilerini gösterir. Her iki araç da birbirini tamamlayıcı nitelikte olup, iş stratejisinin farklı yönlerini ele alır.

9. Soru: Wardley Haritaları'nın eğitimi veya öğrenimi için kaynaklar nerede bulunabilir?


Cevap: Simon Wardley'in blog yazıları ve sunumları, Wardley Haritaları hakkında temel bilgiler sunar. Ayrıca, çeşitli online kurslar, kitaplar ve topluluk forumları bu konuda daha derinlemesine bilgi edinmek için kullanılabilir.

10. Soru: Wardley Haritası ile dijital dönüşüm projeleri nasıl desteklenir?


Cevap: Dijital dönüşüm projeleri genellikle karmaşık ve çok yönlüdür. Wardley Haritası, bu tür projelerde hangi teknolojik bileşenlerin odak noktası olması gerektiğini, hangi alanların yenilik gerektirdiğini ve kaynakların nasıl tahsis edilmesi gerektiğini belirlemede yardımcı olur.

11. Soru: Wardley Haritaları'nın geleceği nasıl görünüyor?


Cevap: Teknolojinin ve pazar dinamiklerinin sürekli değiştiği bir dünyada, Wardley Haritaları gibi stratejik planlama araçlarının önemi artmaktadır. Bu haritalar, özellikle hızlı gelişen ve değişen sektörlerde stratejik karar alma süreçlerinde giderek daha fazla kullanılabilir.

12. Soru: Wardley Haritaları sadece büyük şirketler için mi uygun?


Cevap: Hayır, her ölçekteki şirket Wardley Haritaları'ndan faydalanabilir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler de bu aracı kullanarak pazar konumlarını anlayabilir ve stratejik kararlar alabilirler.

Bu soru ve cevaplar, Wardley Haritaları'nın temel yönlerini ve iş dünyasındaki uygulamalarını anlamanıza yardımcı olabilir. Her organizasyonun ihtiyaçları ve durumları farklı olduğu için, bu aracın etkili bir şekilde kullanılması, özgün durum analizi ve uygulama stratejileri gerektirir.



#WardleyMaps #StrategicPlanning #ValueChain #MarketMaturity #InnovationStrategy #BusinessModeling #TechnologyTrends #CompetitiveAdvantage #DigitalTransformation #BusinessStrategy

Rastgele İçerik

DonanımHaber

© tüm hakları saklıdır
made with by templateszoo